Jump to content
×
×
  • Create New...

რა ნაბიჯები უნდა გადაიდგას? ექსპერტები კრიზისიდან გამოსვლის ძიებაში


 Share

Recommended Posts

  • ფორუმელი
3 minutes წინ, Eric said:

დამფუძნებელი კრება გვჭირდება

არა სენიორ, კრება მეტ-ნაკლებად დალაგებული ხელისუფლება გვჭირდება. აქ იგულისხმება რომ მოპარვა-საქმის კეთების ratio იქნება 30/70-ზე და არა პარიქით. დანარჩენი მაინც უმაგათოდ გადაწყდება და :დ

Share on other sites

თენგიზ ფხალაძე - შიდაპოლიტიკურმა შუღლმა საერთო ეროვნული მეორე პლანზე გადაწია, ერთმანეთთან ძიძგილაობაში გართულები სულ უფრო ვემსგავსებით აისბერგისკენ ჯიუტად მიმავალ ტიტანიკს

 

საშინაო და საგარეო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე “ინტერპრესნიუსი“ პრეზიდენტის ყოფილ მრჩეველს საგარეო ურთიერთობის საკითხებში, ჯიპ-ას ასოცირებულ პროფესორ, თენგიზ ფხალაძეს ესაუბრა.

- ბატონო თენგიზ, „ნაცმოძრაობის“ თავმჯდომარის ნიკა მელია დაკავების შემდეგ შიდა პოლიტიკაში ვითარება უკიდურესად გამწვავებულია. ხელისუფლების მტკიცებით, მან სასამართლო გადაწყვეტილება აღასრულა.

მას შემდეგ რაც ამ ამბავს ჩვენი დასავლელი პარტნიორების მხრიდან მკვეთრად უარყოფითი რეაქცია მოჰყვა, ახლადარჩეულმა პრემიერმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ოპოზიციასთან დიალოგისათვის მზადყოფნის შესახებ განაცხადა. ოპოზიციამ ვიდრე მელია დაკავებულია ხელისუფლებასთან დიალოგი გამორიცხა.

დასავლელი პარტნიორების მოწოდებების მიუხედავად მხარეები პოზიციებს არ იცვლიან. ხელისუფლების წინადადებამ მელიამ გადაიხადოს გირაო, კიდევ უფრო გაამწვავა ვითარება, რადგან, ამ წინადადებას იურისტთა უმრავლესობა სამართლებრივ ნონსენსად აფასებს და ახლა უფრო დაბეჯითებით ამტკიცებს, რომ მელიას დაკავება პოლიტიკური გადაწყვეტილება იყო და მას სამართალთან არანაირი კავშირი არ ჰქონია.

უკანასკნელ დღეებში ჩვენში განვითარებულ პროცესებს აშკარად მრავალი ასპექტი აქვს. ვიდრე მათ განხილვაზე გადავიდოდეთ კითხვას ასე დავსვამ - თქვენ როგორ შეაფასებდით იმას, რაც შიდა პოლიტიკაში ხდება? ამ მოვლენებმა რა გვანახა - რატომ აღმოვჩდით ამ ვითარებაში?

- სანამ კითხვაზე გიპასუხებთ, მინდა ერთ უმნიშვნელოვანეს მოვლენას შევეხო. 25 თებერვალს საბჭოთა ოკუპაციის 100 წლისთავი შესრულდა. მინდა მადლობა გადავუხადრო საქართველოს ყველა მეგობარს, რომელმაც ჩვენს მიმართ თანადგომა გამოხატა.

განსაკუთრებით შთამბეჭდავი იყო აშშ-ს საელჩოს მიმართვა და ქართულად წაკითხული კოლაუ ნადირაძის ცნობილი ლექსი. სამწუხაროა, რომ საქართველოს პოლიტიკურმა ელიტამ ორიგინალური ვერაფერი მოიფიქრა და მხოლოდ წინა წლებისათვის დამახასიათებელი საპორტოკოლო ღონისძიებებით შემოიფარგლა.

განსაკუთრებით შთამბეჭდავი იყო აშშ-ს საელჩოს მიმართვა და ქართულად წაკითხული კოლაუ ნადირაძის ცნობილი ლექსი. სამწუხაროა, რომ საქართველოს პოლიტიკურმა ელიტამ ორიგინალური ვერაფერი მოიფიქრა და მხოლოდ წინა წლებისათვის დამახასიათებელი საპორტოკოლო ღონისძიებებით შემოიფარგლა

რუსული ოკუპაციის 100 წლისთავის დღე უნდა ქცეულიყო პოლიტიკურ მანიფესტად, რომ ჩვენს ტკივილს მსოფლიო გამოხმაურებოდა, რომ კიდევ ერთხელ გაგვემახვილებინა ყურადღება, რომ საბჭოთა რუსეთის პოლიტიკა დღესაც გრძელდება, რომ საქართველოს კვლავაც მავთულხლართებით სერავენ და ყველას ერთად, მტკიცედ, ყველას გასაგონად დაგვეძახა - არა ოკუპაციას!

რუსული ოკუპაციის 100 წლისთავის დღე უნდა ქცეულიყო პოლიტიკურ მანიფესტად, რომ ჩვენს ტკივილს მსოფლიო გამოხმაურებოდა, რომ კიდევ ერთხელ გაგვემახვილებინა ყურადღება, რომ საბჭოთა რუსეთის პოლიტიკა დღესაც გრძელდება, რომ საქართველოს კვლავაც მავთულხლართებით სერავენ და ყველას ერთად, მტკიცედ, ყველას გასაგონად დაგვეძახა - არა ოკუპაციას!

შესადარებლად გეტყვით, რომ 26 თებერვალს, ყირიმის ანექსიის მე-7 წლისთავს პირადად პრეზიდენტი ბაიდენი გამოეხმაურა. მან ასევე ისაუბრა ამ თემაზე 19 თებერვალს, მიუნჰენის უსაფრთხოების კონფერენციაზეც. სამწუხაროა რომ ამ გამოსვლებში საქართველოს არ ხსენებულა. ოკუაციის 100 წლისთავი არ არის უბრალო თარიღი, მაგრამ თუკი ჩვენ გავაუბრალოებთ, სხვას ყურადღებას ვერ მოვთხოვთ.

იმედია ასეთივე შეცდომას 9 აპრილს არ დავუშვებთ და დამოუკიდებლობის აღდგენის 30-ე წლისთავს შესაბამისად აღვნიშნავთ.

ჩემს მიერ ახლა თქმული გარკვეულწილად თქვენს კითხვასაც პასუხობს. შიდაპოლიტიკურმა შუღლმა საერთო ეროვნული მეორე პლანზე გადაწია. რუსეთის მიერ ოკუპირებულ ცხინვალის რეგიონში მასშტაბური სამხედრო წვრთნები იწყება, სამხრეთ კავკასიაში გეოპოლიტიკური მნიშვნელობის ცვლილებებია, უაღრესად საყურადღებო პროცესებია სომხეთში, რუსეთში....

აღარაფერს ვამბობ ტრანს-ატლანტიკურ სივრცეზე, ევროკავშირსა და კოვიდზე. ჩვენ სად ვართ ამ დროს? ერთმანეთთან ძიძგილაობაში გართულები სულ უფრო ვემსგავსებით აისბერგისკენ ჯიუტად მიმავალ ტიტანიკს.

შიდაპოლიტიკურმა შუღლმა საერთო ეროვნული მეორე პლანზე გადაწია... ერთმანეთთან ძიძგილაობაში გართულები სულ უფრო ვემსგავსებით აისბერგისკენ ჯიუტად მიმავალ ტიტანიკს

- რაც შეეხება კითხვის მეორე ნაწილს, რას იტყოდით - ამ მოვლენებმა რა გვანახა, თან ცხადად - რატომ აღმოჩდა ამ ვითარებაში ქართული შიდა პოლიტიკა?

- დღევანდელი დღე იმ შეცდომათა ჯაჭვის ლოგიკური შედეგია, რომლებსაც ბოლო წლების განმავლობაში ჯიუტად და მონდომებით ვუშვებთ. ჩვენ არაერთხელ გვისაუბრია პოლარიზაციისა და რადიკალიზაციის საფრთხეზე და რომ ამას დამანგრეველი შედეგები ექნება ქვეყნისათვის. საუბედუროდ, ვერ ვიტყვი, რომ ეს საფრთხე დღეს მაინც გათავისებულია.

საოცარია, რომ ჩვენივე, თუნდაც უახლესი, ისტორიიდან უმარტივესი გაკვეთილი ვერ ვისწავლეთ - არ შეიძლება ერთი პოლიტიკური ძალის დღის წესრიგი მეორის მოსპობაზე იყოს აგებული. ეს დამღუპველი პარადიგმა საზოგადოებასაც ითრევს და მივდივართ ჯგუფებად დახლეჩილ მოსახლეობამდე, რომლებიც ერთმანეთთან საბრძოლველად იწევენ.

საოცარია, რომ ჩვენივე, თუნდაც უახლესი, ისტორიიდან უმარტივესი გაკვეთილი ვერ ვისწავლეთ - არ შეიძლება ერთი პოლიტიკური ძალის დღის წესრიგი მეორის მოსპობაზე იყოს აგებული. ეს დამღუპველი პარადიგმა საზოგადოებასაც ითრევს და მივდივართ ჯგუფებად დახლეჩილ მოსახლეობამდე, რომლებიც ერთმანეთთან საბრძოლველად იწევენ

იქამდე მივედით, რომ რუსეთს, ოკუპანტ ქვეყანას, „სტრატეგიული მოთმინებით“ ველაპარაკებით, ხოლო ჩვენივე თანამოქალაქეს მტერს ვუწოდებთ.

- მელიას დაკავებაზე ჩვენი დასავლელი პარტნიორების რეაქცია და გამოხმაურება იყო მკვეთრად უარყოფითი. ოპოზიცია იმედოვნებს, რომ ხელისუფლებაზე ზეწოლა კიდევ უფრო გაძლიერდება, სანქციები დაუწესდებათ ხელისუფლების წარმომადგენლებს და არა ქვეყანას.

ხელისუფლება აცხადებს, რომ მას მეტი კომუნიკაცია ექნება ჩვენს პარტნიორებთან, მეტ ინფორმაციას მიაწვდიან და ჩვენს პარტნიორებს მალე აქ მიმდინარე პროცესების მიმართ ნაკლები კითხვები ექნებათ.

თქვენი დაკვირვებით, რამდენად საფუძვლინად გამოიყურება ჩვენი დასავლელი პარტნიორების შეფასებები, რომ საქართველოში ავტორიტარიზმისკენ დგამს ნაბიჯებს და ასეთ ქვეყანას არ შეიძლება ჰქონდეს პროდასავლური საგარეო კურსი?

- პარტნიორების შეფასებები საგანგაშოა. კიდევ უფრო საგანგაშოა, რომ ამ კრიტიკას ხელისუფლება კომუნიკაციის ნაკლებობით ხსნის. ამ არგუმენტის მომხრეებმა რით ვერ დაალაგეს კომუნიკაცია ხელისუფლებაში ყოფნის უკვე 9 წლის განმავლობაში?! მაგრამ პრობლემა კომუნიკაცია კი არა, საკუთარი შეცდომის არდანახვაა.

პარტნიორების შეფასებები საგანგაშოა. კიდევ უფრო საგანგაშოა, რომ ამ კრიტიკას ხელისუფლება კომუნიკაციის ნაკლებობით ხსნის. ამ არგუმენტის მომხრეებმა რით ვერ დაალაგეს კომუნიკაცია ხელისუფლებაში ყოფნის უკვე 9 წლის განმავლობაში?! მაგრამ პრობლემა კომუნიკაცია კი არა, საკუთარი შეცდომის არდანახვაა

ვერნაირი კომუნიკაცია ვერ წარმოაჩენს შავს თეთრად, შეცდომას კი - წარმატებად. აქილევსის ქუსლად გვექცა მართლმსაჯულების სისტემა, პოლიტიკურ ოპონენტთან ურთიერთობა, არჩევნების ნორმალურად ჩატარება... ამის გამოსწორებას კომუნიკაცია კი არა, საქმის კეთება სჭირდება.

დიახ, ჩვენი პარტნიორები ნამდვილად ხედავენ პრობლემებს ქართული სახელმწიფოსათვის და გულწრფელად მიგვანიშნებენ მათი დაუყოვნებლივ აღმოფხვრის აუცილებლობაზე. ამას თავის მართლებით კი არა საქმით უნდა ვუპასუხოთ, ამისათვის კი საკუთარი შეცდომის დანახვა უნდა შეგეძლოს.

ჩვენი პარტნიორები ნამდვილად ხედავენ პრობლემებს ქართული სახელმწიფოსათვის და გულწრფელად მიგვანიშნებენ მათი დაუყოვნებლივ აღმოფხვრის აუცილებლობაზე. ამას თავის მართლებით კი არა საქმით უნდა ვუპასუხოთ, ამისათვის კი საკუთარი შეცდომის დანახვა უნდა შეგეძლოს

- რუსეთში აშშ-ს ყოფილმა ელჩმა მაიკლ მაკფოლმა აშშ-ს ხელისუფლებას საქართველოში ბერკეტების გამოყენებისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, „რუსეთისაგან, ჩინეთისაგან ან ბელორუსისგან განსხვავებით აშშ-ს საქართველოში რეალური ბერკეტები აქვს, ახლა მისი გამოყენების დროა, ვიდრე ძალიან გვიან იქნება“.

ამ თემაზე თქვენ სოციალურ ქსელში ასე გამოხატეთ თქვენი სათქმელი - არც კი მინდა წარმოვიდგინო, რა შეიძლება მოხდეს, თუკი საერთაშორისო პარტნიორების განცხადებები ქმედებებში გადაითარგმნება.“

ზოგმა მაკფოლის ეს განცხადება იმის ნიშნად მიიჩნია, რომ ვაშინგტონში სამხრეთ კავკასიაში აშშ-ს ყველაზე საიმედო პარტნიორის დაკარგვის საფრთხე დაინახეს.

რა შეიძლება ყოფილიყო ჩვენში მიმდინარე პროცესებზე ჩვენი დასავლელი პარტნიორების, იმავე მაიკლ მაკფოლის ამგვარი დასკვნების გაკეთების მიზეზი და საფუძველი?

- მაკფოლი ერთადერთი არაა, ამ პოზიციას სხვებიც იზიარებენ. ამის საფუძველი კი ჩვენ თავად შევქმენით საკუთარი თავის მუდმივად მართლების პოლიტიკით. სულ ცოტა ხნის წინ ყველაზე ცუდ სცენარშიაც კი ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ ჩვენი მეგობრები, ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორები საქართველოში „ბერკეტების გამოყენებაზე“ ისაუბრებდნენ.

ქვეყანა, რომელიც ამაყობდა აღმოსავლეთ პარტნიორობაში ლიდერობით, ნატოს ასპირანტ სახელმწიფოებში წარმატებით და სამართლიანად ითხოვდა „მეტს მეტისათვის“, დღეს სრულიად საერთაშორისო საზოგადოების კრიტიკის ობიექტი გახდა. ამას ნამდვილად მოხერხება უნდოდა.

ქვეყანა, რომელიც ამაყობდა აღმოსავლეთ პარტნიორობაში ლიდერობით, ნატოს ასპირანტ სახელმწიფოებში წარმატებით და სამართლიანად ითხოვდა „მეტს მეტისათვის“, დღეს სრულიად საერთაშორისო საზოგადოების კრიტიკის ობიექტი გახდა. ამას ნამდვილად მოხერხება უნდოდა

ვაკვირდები პარტნიორების კრიტიკაზე ჩვენს რეაგირებას და ვხედავ, რომ მართლაც არ გვესმის რამდენად ვზარალდებით. დღეს თითქოს გამოცდას ვაწყობთ დაწესდება თუ არა სანქციები. ამ დროს არ გვესმის რომ უკვე დავზარალდით, უკვე ვვნებთ ეროვნულ ინტერესს, რადგან ვლაპარაკობთ ნეგატიურ დღის წესრიგზე და არა იმ ინიციატივებზე, რომლებმაც უნდა გააძლიეროს ეს ქვეყანა.

დღეს, ამგვარი ოდნავი შეფერხებაც კი საზიანოა ქვეყნისთვის. ჩვენ კი იმაზე ვმსჯელობთ, სანქციებს დაგვიწესებენ თუ არა.

- ბევრი თვლის, რომ მელიას „ქეისთან“ დაკავშირებით ხელისუფლებამ თავისი ქმედებებით ფაქტიურად ხელი შეუწყო საკუთარი თავის მახეში აღმოჩენას. მეტიც, ხელისუფლების მოვალეობა და ვალდებულებაა მეტი წინდახედულება გამოეჩინა, არ გადაედგა იმგვარი ნაბიჯები, რომელიც ავტორიტარულ ხელისუფლებებს ახასიათებთ.

დამკვირვებელთა მეორე ნაწილი იმაზე ამახვილებს ყურადღებას, რომ 2012 წლიდან „ქართული ოცნება“ თავის უპირველეს მიზნად „ნაციონალებთან“ ბრძოლას მიიჩნევდა. 2020 წლის არჩევნებმა კი აჩვენა რომ „ნაციონალები“ არ დასრულებულან, როგორც ამას უკვე ყოფილი პრემიერი გიორგი გახარია აცხადებდა.

ოპოზიციამ პარლამენტის წინ საპროტესო აქცია გამართა. პარლამენტის წინ დაიდგა კარვები. უკვე ვიცით, სად გამართავს ოპოზიცია საპროტესტო აქციებს.

რადგან ხელისუფლებას პროტესტანტების თავების დათვლასა და აქციაში მონაწილეტა მუხტზე ყურადღება ბევრჯერ გაუმახვილებია, რამდენად შთაბვეჭდავი შეიძლება ყოფილიყო მმართველი გუნდისთვის ოპოზიციის აქცია და რამდენად აქვს მმართველ გუნდს იმის რესურსი, რომ დაპირისპირება კონსტრუქციულ რეჟიმში გადაიყვანოს?

- ქართული ოცნება“ ზუსტად იმ შეცდომას უშვებს, რასაც წინა ხელისუფლება უშვებდა - ქუჩაში გამოსული ხალხის რაოდენობის მიხედვით ატარებს ამა თუ იმ ცვლილებას. დემოკრატიული დღის წესრიგი იძულებით კი არ უნდა განახორციელო, არამედ საკუთარი საქმიანობის საფუძვლად უნდა აქციო.

კვლავაც ვიმეორებ, ხელისუფლების დანიშნულება ქვეყნის განვითარებაა და არა ოპოზიციის დამარცხება. კლასობრივი ბრძოლით ქვეყანა ვერ აშენდება და მით უფრო, ვერ განვითარდება. პარადოქსია, რომ საბჭოთა წარსულის მქონე საზოგადოებას ამის შეხსენება სჭირდება.

ხელისუფლების დანიშნულება ქვეყნის განვითარებაა და არა ოპოზიციის დამარცხება. კლასობრივი ბრძოლით ქვეყანა ვერ აშენდება და მით უფრო, ვერ განვითარდება. პარადოქსია, რომ საბჭოთა წარსულის მქონე საზოგადოებას ამის შეხსენება სჭირდება

მელიას საქმით ხელისუფლება იმ ჩიხში შევიდა, საიდანაც გამოსვლა ძალიან ძნელია და ეს მოცემულობა „ქართულმა ოცნებამ“ თავადვე შექმნა. გახარიას გადადგომა გამოფხიზლების ზარი უნდა ყოფილყო, მაგრამ, სამწუხაროდ, „ქართულმა ოცნებამ“ ეს გზავნილი ვერც აღიქვა და უკვე მერამდენედ სწორედ იმ გზით წავიდა, რომლითაც არ უნდა წასულიყო.

სახელმწიფოებრიობის აღდგენიდან დღემდე, ამ 30 წლის განმავლობაში, არ მახსენდება პოლიტიკური გუნდი, რომელიც ასე თანამიმდევრულად უშვებდეს შეცდომებს.

მელიას საქმით ხელისუფლება იმ ჩიხში შევიდა, საიდანაც გამოსვლა ძალიან ძნელია და ეს მოცემულობა „ქართულმა ოცნებამ“ თავადვე შექმნა... სახელმწიფოებრიობის აღდგენიდან დღემდე, ამ 30 წლის განმავლობაში, არ მახსენდება პოლიტიკური გუნდი, რომელიც ასე თანამიმდევრულად უშვებდეს შეცდომებს

- სანქციებზე ბევრს კი საუბრობენ, მაგრამ დამკვირვებელთა უმრავლესობა თვლის, რომ დასავლეთი არა ხელისუფლებას, არამედ პირადად ივანიშვილს უნდა ესაუბროს.

როგორც ჩანს, ამ პროცესში ევროკავშირისა და აშშ-ს ელჩების ჩართულობა არასაკმარისად ჩაითვალა.

უკვე ვიცით, რომ მომავალ კვირას თბილისს ევროსაბჭოს პრეზიდენტი შარლ მიშელი ეწვევა, რომელსაც ევროდეპუტატებმა საქართველოში შუამავლის როლის შესრულება სთხოვეს.

კომპრომისების აუცილებლობაზე ორივე მხრიდან „ქართული ოცნების“ აღმასრულებელი მდივნის კახი კალაძემ განცხადება კი გააკეტა, მაგრამ ვხედავთ რომ ოპოზიცია მელიას გათავასუფლების სანაცვლოდ პარლამენტში შესვლას არ აპირებს. არც ხელისუფლება აპირებს ოპოზიციასთან თუნდაც ჩვენი საერთაშორისო პარტნიორების მონაწილეობით გამართულ დიალოგზე ვადამდელი არჩევნების თემაზე საუბარს.

დამკვირვებელთა ნაწილი კარგა ხანია მიიჩნებს, რომ შექმნილ ვითარებაში საუკეთსო და უმტკივნეულო გამოსავალი ვადამდელი არჩევნების შესახებ შეთანხმება იქნებოდა. მაგრამ, ჯერჯერობით, არ ჩანს, რომ ამაზე მმართველი გუნდი დათანხმდეს. სპიკერი არჩილ თალაკვაძე ოპოზიციას ურჩევს შეწყვიტოს სახელმწიფოს გამოცდა“, მაგრამ ამ განცხადებებზე ოპოზიცია უკვე აღარ რეაგირებს.

ოპოზიცია ხაგზასმით და დაბეჯითებით ამტკიცებს, რომ ხელისუფლებას მოუწევს მელიას, რურუას გამოშვება და ვადამდელი არჩევნებზე დათანხმება. რა აძლევს ოპოზიციის ლიდერებს იმის თქმის საშუალებას, რომ საქართველოში ვადამდელი არჩევნები აუცილებლად ჩაინიშნება და ჩატარდება?

- ევროკავშირის ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის ვიზიტი მართლაც მნიშვნელოვანია. მისი მიზანი უნდა ყოფილიყო საქართველოს, როგორც აღმოსავლეთ პარტნიორობის წარმატებული ქვეყნის წარმოჩენა და იმ ინიციატივებზე მსჯელობა, რამაც ჩვენს ევროკავშირთან ინეგრაციის ხელი უნდა შეუწყოს.

სამწუხაროდ, განვითარებულმა მოვლენებმა ამ დღის წესრიგში კორექტივები შეიტანა და მთავარ თემად შედაპოლიტიკური კრიზისი აქცია.

რაც შეეხება ვადამდელ არჩევნებს, პოლიტიკას თავისი კანონები აქვს. არსებული მოცემულობა ოპოზიციის პარლამენტში შესვლის შესაძლებლობას გამორიცხავს, ხოლო დღევანდელი კონფიგურაციით კი პარლამენტი სრულფასოვან პარლამენტად ვერ იქცევა. ამიტომაც საუბრობს ოპოზიცია ვადამდელ არჩევნებზე. რაც მალე გააცნობიერებს „ქართული ოცნება“ ამ მარტივ ჭეშმარიტებას, მით უფრო მალე გადავალთ კრიზისის განმუხტვის რეჟიმზე.

პოლიტიკას თავისი კანონები აქვს. არსებული მოცემულობა ოპოზიციის პარლამენტში შესვლის შესაძლებლობას გამორიცხავს, ხოლო დღევანდელი კონფიგურაციით კი პარლამენტი სრულფასოვან პარლამენტად ვერ იქცევა. ამიტომაც საუბრობს ოპოზიცია ვადამდელ არჩევნებზე. რაც მალე გააცნობიერებს „ქართული ოცნება“ ამ მარტივ ჭეშმარიტებას, მით უფრო მალე გადავალთ კრიზისის განმუხტვის რეჟიმზე

- ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის დიალოგი მედიატორების შუამავლობით ადრე თუ გვიან მაინც გაიმართება. დღევანდელი გადასახედიდან რა ჩანს - რაზე შეიძლება შეთანხმდენენ მხარეები?

- შეთანხმება მხოლოდ საქართველოს უკეთეს მომავალზე უნდა მოხდეს. ეს კი ნიშნავს, რომ არსებული დაპირისპირების მოცემულობა თვისობრივად უნდა შეიცვალოს. დღეს მოვლენები ნულოვანი შედეგის (zero sum) პარადიგმით ვითარდება, როდესაც ნებისმიერი კომპრომისი სისუსტედ და წაგებად აღიქმება.

ასეთი მიდგომით შეთანხმება არ მიიღწევა. საჭიროა კონცენტრირება ეროვნულ ინტერესებზე იმაზე, თუ როგორ გავაძლიეროთ ქართული დემოკრატია, ქართული სახელმწიფო და არ დავუშვათ წლების განმავლობაში ასეთი წვალებით აშენებულის დანგრევა.

პოლიტკოსის პასუხისმგებლობა უპირველეს ყოვლისა ეროვნულ ინტერესებზე ზრუნვაა. დიდი იმედი მაქვს, რომ ამის გათავისებას შევძლებთ.

- უკვე ცხადია, რომ თუ ხელისუფლებასა და ოპოზიცხიას შორის კომპრომისი ვერ მოიძებნა, კრიზისის დეესკალაცია ვერ მოხერხდება. სამწუხაროდ, ყველაფერ ამის ფონზე მძიმდება პოლიტიკური ფონი, რასაც ემატება უმძიმესი სოციალურ-ეკონიმიკური მდგომარეობა.

ბევრი იმაზეც მიანიშნებს, რომ ვითარების დასაწყნარებლად დიდი დრო არაა დარჩენილი და თუ ყველა პასუხიმგებლიანმა ძალამ ვერ შეძლო დეესკალაციაში თავის წვლილის შეტანა, რუსული ოკუპაციის 100 წლის თავზე ქვეყანა უმძიმესი საფრთხეების წინაშე აღმოჩნდება.

ვიდრე, როგორც იტყვიან ხოლმე - ურემი ჯერ არ გადაბრუნებულა, რა უნდა გააკეთონ პასუხიმგებლობის მქონე ქვეყნის მოქალაქეებმა, რომ ქვეყანამ შეძლოს სამოქალაქო დაპირისპირების თავიდან აცილება?

- მთავარი ისაა, რომ პოლიტიკოსებს პასუხუსმგებლობის შეგრძნება დავუბრუნოთ. ყველამ უნდა გააცნობიეროს რომ პოლიტიკოსები ხალხის დაკვეთას უნდა ასრულებდნენ და რომ საქართველოს კონსტიტუციის პირველი ფრაზა „ჩვენ, საქართველოს მოქალაქეები“ მხოლოდ ლამაზი ჩანაწერი არ არის.

დღეს პოლიტიკური სპექტრის დიდი ნაწილი რეალობას აცდენილია - ხელისუფლებას 2012 წელი ჰგონია, ოპოზიციის ნაწილს კი -2003. ასეთ კოგნიტურ დისონანსში რაციონალური გადაწყვეტილება ვერ მოიძებნება. ამიტომაც სწორედ საზოგადოების აქტიურობაზეა დამოკიდებული რამდენად სწრაფად შევძლებთ კრიზისიდან გამოსვლას.

დღეს პოლიტიკური სპექტრის დიდი ნაწილი რეალობას აცდენილია - ხელისუფლებას 2012 წელი ჰგონია, ოპოზიციის ნაწილს კი -2003. ასეთ კოგნიტურ დისონანსში რაციონალური გადაწყვეტილება ვერ მოიძებნება. ამიტომაც სწორედ საზოგადოების აქტიურობაზეა დამოკიდებული რამდენად სწრაფად შევძლებთ კრიზისიდან გამოსვლას

დაუშვებელია, რომ არსებული რადიკალიზაცია საზოგადოებაში გავრცელდეს. სამწუხაროდ, ამის ნიშნები სახეზეა და ვახო სანაიას ოჯახზე განხორციელებული თავდასხმა ამის ერთ-ერთი დასტურია.

აღმაშფოთებელია, როგორც თავად ფაქტი, ასევე ზოგიერთი კომენტარიც, რომელიც ღვარძლითა და ანგარიშსწორების სურვილით იყო განმსჭვალული. ყველას უნდა გვესმოდეს, რომ გახლეჩილი საზოგადოება ქვეყნის განადგურებისკენ მიმავალი გზაა. ეს ყველას უნდა ესმოდეს, განსაკუთრებით პოლიტიკოსებს.

- ამ თემებზე საუბრისას ჩვენ უყურადღებოდ ვერ დავტოვებთ იმას, რაც ახლა ჩვენს მეზობელ სომხეთში ხდება. სომხეთი უკვე დგას სამოქალაქო დაპირისპირების ზღვარზე.

მიუხედავად იმისა, რომ პრემიერმა ფაშინიანმა კარგა ხნის წინ გამოაცხადა, რომ სომხეთში ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდება, სამხედროებმა გამოაცხადეს რომ პრემიერს არ ემორჩილებიან და გადადგომისკენ მოუწოდეს. ყოფილმა პრეზიდენტმა კოჩარიანმა ხალხს მოუწოდა მხარი დაუჭირონ ჯარს. ვრცელდება ინფორმაცია, რომ მილიციელებიც ჯარის მხარეზე გადადიან.

სომხეთში განვითარებულ პროცესების უკან ბევრი კრემლს მოიზრებს. შესაძლოა, ახლა პუტინს პაშინიანი ურჩევნია კოჩარიანს, ვინაიდან დისკრედიტებულია. არც ისაა გამორიცხული „ყარაბაღელების კლანის“ სომხეთის მმართველობაში დაბრუნებაც აწყობდეს პუტინს ბაქოზე ზეწოლისათვის და მთიან ყარაბაღში არსებული სტატუს-კვოს შესანარჩუნებლად. ფაქტია, რომ რაც უფრო მეტად აირევა ვითარება სომხეთში, მით მეტად გაიძლიერებს მოსკოვი პოზიციებს სამხრეთ კავკასიაში.

შესაძლოა ვცდებოდე, მაგრამ ახლა ჩვენი მთავარი ამოცანაა ჩვენს შიდა პოლიტიკაში ისე არ აირიოს ვითარება, რომ ამით ისევ მოსკოვმა ისარგებლოს. არადა ვხედავთ, რომ მმართველი ძალაც და ოპოზიციაც ერთმანეთს სწორედ რუსეთის სასარგებლოდ მოქმედებებში სდებენ ბრალს.

ძნელი დასაჯერებელია, რომ მმართველ ძალასა და ოპოზიციაში არ ესმოდეთ, რომ ორივე მხარეს ნებსით თუ უნებლიეთ რუსული საქმის კეთება უფრო გამოსდის, ვიდრე ქართულის.

რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს სომხეთში დაწყებულ პროცესებს ჩვენში მიმდინარე პროცესებთან?

- საუბრის დასაწყისში ნაწილობრივ შევეხეთ ამ თემას. სომხეთში მიმდინარე მოვლენები უაღრესად საყურადღებოა საქართველოსთვის. ცხადია, რომ რუსეთს საკუთარი დღის წესრიგი აქვს და მის განხორციელებას ბოლომდე შეეცდება.

სამწუხაროდ, მას სომხეთში მოქმედების ფართო არეალი აქვს და მძალვრი ინსტრუმენტებიც გააჩნია. მოსკოვი ყოველ ღონეს იხმარს, რომ კიდევ უფრო გააძლიეროს დაწოლა როგორც სომხეთზე, ასევე აზერბაიჯანსა და საქართველოზე. სავალალოა, რომ ამას სათანადო ყურადღებას არ ვაქცევთ.

ნორმალურ ვითარებაში სომხეთსა და ჩვენს სამეზობლოში მიმდინარე პროცესებზე უსაფრთხოების საბჭოც შეკრებილი უნდა იყოს და საპარლამენტო განხილვაც უნდა მიმდინარეობდეს, მაგრამ ჩვენ ისევ შიდა პრობლემებით ვართ გართულნი და უახლოეს სამეზობლოში მიმდინარე მოვლენებს ისე ვუყურებთ, თითქოს სხვა პლანეტაზე ხდებოდეს.

ნორმალურ ვითარებაში სომხეთსა და ჩვენს სამეზობლოში მიმდინარე პროცესებზე უსაფრთხოების საბჭოც შეკრებილი უნდა იყოს და საპარლამენტო განხილვაც უნდა მიმდინარეობდეს, მაგრამ ჩვენ ისევ შიდა პრობლემებით ვართ გართულნი და უახლოეს სამეზობლოში მიმდინარე მოვლენებს ისე ვუყურებთ, თითქოს სხვა პლანეტაზე ხდებოდეს

ყველა მეზობელმა - აზერბაიჯანმა, თურქეთმა, რუსეთმა, ირანმა, ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციებმა, ყველამ დააფიქსირა საკუთარი პოზიცია, საქართველოს გარდა. ასეთი „სტრატეგიული დუმილის“ პოლიტიკა კარგს არაფერს მოგვიტანს და ჩვენს საერთაშორისო როლსაც მნიშვნელოვნად აკნინებს.

- დამკვირვებელთა გარკვეული ნაწილი არ გამორიცხავს, რომ ერევანსა და თბილისში მიმდინარე პროცესები რამდენად დიდია იმის ალბათობა, რომ ჩვენში პოლიტიკურ ჩიხში აღმოჩენილი პროცესი სულაც არაა შემთხვევითი და ერევანში დაწყებულ მოვლენებთან გარკვეულ კავშირშიც კია?

- ჩვენ იმდენად ვართ გართულნი ერთმანეთთან კინკლაობით, რომ მეტოქეს ძალისხმევაც აღარ სჭირდება. ფართოდ გვაქვს გაღებული კარი რუსული რბილი ძალისა და მისი ეკონომიკური ზეგავლენის ზრდისათვის. ყველაფერთან ერთად სტრატეგიულ პარტნიორებთან ურთიერთობაც სანქციების დაწესება-არ დაწესების რეჟიმში გადავიტანეთ.

ფაქტიურად, ჩვენი ხელით ვახორციელებთ ოკუპანტის პოლიტიკურ დღის წესრიგს. დღეს საქართველო უმნიშვნელოვანესი გამოწვევების წინაშეა. იმავდროულად იმის შესაძლებლობებიც არსებობს, რომ ამას თავი დავაღწიოთ და საფრთხე ავიცილოთ.

ფაქტიურად, ჩვენი ხელით ვახორციელებთ ოკუპანტის პოლიტიკურ დღის წესრიგს. დღეს საქართველო უმნიშვნელოვანესი გამოწვევების წინაშეა. იმავდროულად იმის შესაძლებლობებიც არსებობს, რომ ამას თავი დავაღწიოთ და საფრთხე ავიცილოთ

დღეს, აშშ-ს ახალი ადმინისტრაციის პირობებში მართლაც შეიძლება შევქნათ ე.წ. შესაძლებლობების ფანჯარა თუკი მოვახერხებთ და ეროვნულ ინტერესებზე შევძლებთ კონცენტრირებას. ჩვენს სტრატეგიულ პარტნიორებს ნამდვილად სურთ საქართველოს დახმარება და ეს მოცემულობა უნდა გამოვიყენოთ.

 

ინტერპრესნიუსი

კობა ბენდელიანი

Share on other sites

  • ფორუმელი
On 2/27/2021 at 12:47 PM, Seth said:

საერთოდ სერიოზული ექსპერტები მოუწვევიათ მაგალითად მიტჩელი. :დ

ყოფილი ელჩის გამო უფრო დავდე. :დ

ახალი პარტია ექსპერტების:

 

„ნებისმიერი გონიერი დამკვირვებელი, ვინც ამ მოვლენებს უყურებს, განსაკუთრებით კი იმას, როგორ მოხდა „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ სათავო ოფისში შესვლა და მისი ლიდერის დაკავება, შეშფოთებულია“, - ამბობს ლუკ კოფი, „ჰერიტიჯის ფონდის“ მკვლევარი, რომელიც ნატოში საქართველოს გაწევრიანების ერთ-ერთი ყველაზე გულმხურვალე მხარდამჭერია ვაშინგტონში. მის მსგავსად ქვეყნის ბევრი სხვა გულშემატკივარია შეშფოთებული. მათ შორის დონალდ ჯენსენიც, „ამერიკის მშვიდობის ინსტიტუტის“ რუსეთისა და სტრატეგიული სტაბილურობის მიმართულების ხელმძღვანელი.

„ეს შემაშფოთებელია ყველასთვის, ვისაც საქართველო გვიყვარს და გვინდა, რომ მან განაგრძოს დემოკრატიისა და დასავლურ ინსტიტუტებში ინტეგრაციის გზაზე სვლა. მაგრამ მომხდარი, რა თქმა უნდა, ვნებს მის იმიჯს. როგორ ჩანს ეს ვაშინგტონიდან? ჩანს ისე, რომ საქართველო კვლავ არასტაბილურია, რომ გარედან კვლავ ხდება ჩარევა, რომ საქართველო არაა სრულად მზად დასავლეთისთვის“, - ამბობს ჯენსენი.

ჯენსენი, რომელიც აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების საგარეო პოლიტიკასა და დემოკრატიული განვითარების პროცესს ათწლეულებია იკვლევს, ამბობს, რომ ჩამოყალიბებულია აღქმა, რომლის მიხედვითაც, საქართველოს დემოკრატიული პროგრესი შეფერხდა, უკანაც კი იხევს და ეს ბოლოდროინდელი ტენდენციაა:

„ეს გამოიყურება, როგორც ბოლო ინციდენტი, იმ ინციდენტებს, იმ პრობლემებისა და სირთულეების წყებას შორის, რომლებიც რეალურად უკავშირდება „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლიდან მოყოლებულ პერიოდს. მთელ ამ პერიოდში ისე ჩანდა, რომ საქართველო უკან იხევს დემოკრატიის გზაზე. ეს შეიძლება იყოს ან არ იყოს ასე, მაგრამ ასეთია აღქმა. და როდესაც ეს ხდება, ადამიანები ვაშინგტონში და სხვაგან, იკითხავენ, რატომ უნდა გვაღელვებდეს ის, თუ რა ხდება იქ? ეს ახლაც ძალიან თავისუფლად შეიძლება მოხდეს“, - ამბობს ჯენსენი.

 

პოლ სტრონსკი, კარნეგის ფონდის რუსეთისა და ევრაზიის პროგრამების წამყვანი მკვლევარი იზიარებს შეხედულებას, რომ ეს მკაფიოდ უარყოფითი მოვლენა, უფრო ხანგრძლივი საფუძვლების მქონე პრობლემების გამოვლინებაა: 

„ვფიქრობ, საქართველოს დემოკრატიის იმიჯისთვის ეს ზიანი დიდი ხანია იხარშება. ეს არაა ის, რაც დღეს მოხდა. ზიანი საქართველოს დიდი ხნის წინ მიადგა - ძლიერ პოლარიზებული დემოკრატია პოლიტიკური ფრაქციებით, რომლებიც ერთმანეთის წინააღმდეგ იბრძვიან. ის დომინირებულია გაზვიადებული მნიშვნელობისა და ძალიან ძლევამოსილი პერსონალიებით. ესაა არსებითად ის, რაც ახლა დავინახეთ, ესაა ბოლო მოვლენა ამ ზოგად, ქართული პოლიტიკური კრიზისის დაღმავალ სპირალში“, - ამბობს სტრონსკი, მაგრამ იქვე დასძენს, რომ 23 თებერვლის დილა ნამდვილად გამარჩეულად დამაზიანებელი იყო.

„ეს დღე ამ დრომდე ყველაზე უარესი იყო. მაგრამ ის ხაზს უსვამს ჩემთვის, რომ „ქართული ოცნება“ არის ხისტი და არის ძალიან შეშფოთებული საკუთარი ძალაუფლების შენარჩუნების თაობაზე, ასევე ოპოზიციასთან კომპრომისზე წასვლისა და იმის შესახებ, რომ არ დათმოს არც ერთი სანტიმეტრი. ვხედავთ, რომ ეს დაპირისპირება ორ მხარეს შორის გრძელდება ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ. მაგრამ ვიტყოდი, რომ ის იქამდეც დაიწყო - ორ მხარეს შორის უნდობლობა, რაც საერთო ენის გამონახვას, შუაში შეხვედრას უფრო რთულს ხდის. დღევანდელი მოვლენები კი კიდევ უფრო ამცირებს, აქარწყლებს რაიმე ნდობას“, - განმარტავს პოლ სტრონსკი „ამერიკის ხმასთან“ ინტერვიუში.

„ეს ძალიან მახინჯი დღე იყო ქართული დემოკრატიისთვის და სამწუხაროდ ასეთი დღეები აქამდეც გვინახავს. როდესაც, ოდესღაც ძალიან იმედისმომცემი დემოკრატიული ძალა ცდილობს ძალაუფლების კონსოლიდირებას. ადრეც გვინახავს ეს ხანგრძლივი მახასიათებელი ქართული პოლიტიკისა. ვფიქრობ, ეს ნამდვილად გარდამტეხი მომენტია და საქართველოს მომავალი გაურკვეველია“.

ჯენსენი, სტრონსკი და სხვები სწორედ იმ რისკებზე საუბრობენ, რომელთაც საქართველოში განვითარებული მოვლენები მის დემოკრატიულ იმიჯს უქმნის. იმიჯს ქვეყნისა, რომელიც ნატოს პარტნიორია და სურს დაამტკიცოს, რომ ალიანსისა და ევროკავშირის წევრობას იმსახურებს.

„სამწუხარო ისაა, რომ მართალია საქართველო მეტწილად მაინც დემოკრატიაა, მაგრამ თქვენ უნდა დაარწმუნოთ ადამიანები ბრიუსელსა და ვაშინგტონში, რომ ამ ქვეყანაზე ძალისხმევის დახარჯვა ღირს. კარგი ამბავი ისაა, რომ ბევრი ჯერ კიდევ ეთანხმება მოსაზრებას, რომ ის ნამდვილად ღირს ამ ძალისხმევად. ისინი ძალიან ყურადღებით აკვირდებიან მოვლენების განვითარებას. სურთ და მზად არიან დაგეხმარონ, მაგრამ ასევე, ეს ბევრისთვისაც შეშფოთების მომენტია“, - განმარტავს დონალდ ჯენსენი.

ლუკ კოფი კი „ჰერიტიჯის ფონდიდან“ ამბობს, რომ მიუხედავად პრობლემებისა, მთავარი შეცდომების აღიარება და მათი დროულად გამოსწორებაა იმისთვის, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები არ დაზიანდეს.

„მე არ ვარ მზად ვთქვა, რომ საქართველო ევროატლანტიკურ გზას აღარ ადგას, ამის არ მჯერა. ვფიქრობ, ყველა დემოკრატიას აქვს აღმასვლა და დაღმასვლა, ჩვენ ვნახეთ, რა მოხდა 6 იანვარს ამერიკაში, ჩვენ გამუდმებით ვსწავლობთ შეცდომებზე. მაგრამ მნიშვნელოვანია, რომ როდესაც ეს შეცდომები ხდება, ვაღიაროთ და ვცადოთ გამოვასწოროთ ისინი. ამის ნახვას ვისურვებდი. საქართველოში განსხვავებული პოლიტიკური პარტიების ლიდერებს შორის უნდა იყოს გულწრფელი დიალოგი იმისათვის, რომ ამ ჩიხიდან გამოსვლა გახდეს შესაძლებელი“, - განმარტავს მკვლევარი.

კოფი ამერიკის შესაძლო როლზე საუბრობს და ამბობს, რომ მართალია ამერიკის საელჩოს მიერ არაერთი განცხადება გაკეთდა, მაგრამ უფრო აქტიური ჩართულობაა საჭირო. მისი აზრით, სახელმწიფო მდივანი ქვეყანას უნდა ეწვიოს.

„ვფიქრობ, სამხრეთ კავკასიაში ამერიკის ლიდერობის დროა და ვისურვებდი მენახა, რომ სახელმწიფო მდივანი ენტონი ბლინკენი თვითმფრინავში ჩაჯდეს და წავიდეს თბილისში, გამოიყენოს ის გავლენა, რაც ამერიკის სახელმწიფო მდივანს აქვს იმისთვის, რომ დაეხმაროს ჩვენს მოკავშირეებს, პარტნიორებს, მეგობრებს საქართველოს პოლიტიკური სპექტრის ყველა მხარეს ერთმანეთთან გულწრფელი დიალოგისთვის. ამერიკელები ვერ გადაჭრიან საქართველოს ნაცვლად მის პრობლემებს, მაგრამ შეგვიძლია ჩვენს მეგობარ საქართველოს დავეხმაროთ სიტუაციის გაუმჯობესებაში“, - ამბობს კოფი.

თუმცა ანალიტიკოსთა უმეტესობას მიაჩნია, რომ საქართველოში პოლიტიკური კრიზისი „უიღბლო დროს“ მიმდინარეობს: ბაიდენის საგარეო გუნდი ბოლომდე არაა დაკომპლექტებული და პარტნიორებთან თუ მეტოქეებთან უამრავი საკითხია გადასაჭრელი:

„ეს ხდება ისეთ დროს, როდესაც ვაშინგტონში ახალი ადმინისტრაციაა და ის თავის პრიორიტეტებს ალაგებს, ცდილობს გადაწყვიტოს ურთიერთობები მოკავშირეებთან, ნატოს მომავალი, განიხილოს როგორ გაუმკლავდეს რუსეთს. რუსეთის მეზობელი ქვეყნები ძალიან მნიშვნელოვანია. ის კი, რაც ხდება, უგზავნის ძალიან ცუდ გზავნილს ამ ადამიანებს ვაშინგტონში. მათ, ვისაც სურს საქართველოს წარმატება, მაგრამ ვინც ასევე შეშფოთებულია ზოგიერთი იმ მოვლენით, რაც ბოლო 4 წლის განმავლობაში ვიხილეთ“, - ამბობს დონალდ ჯენსენი.

პოლ სტრონსკიც ფიქრობს, რომ ეს ძალიან „რთული და უიღბლო დროა“ საქართველოსთვის ამ პროცესის გასავლელად. მისი თქმით, ამერიკის ახალი პრეზიდენტი საქართველოს დიდი ხნის მეგობარია და მისი გუნდი დადებითადაა განწყობილი საქართველოსთან სათანამშრომლოდ. თუმცა, საქართველოს მსგავსი ქვეყნისთვის, რომელსაც ამერიკისგან ყურადღების განახლება სჭირდება, ეს ახალ ადმინისტრაციასთან ურთიერთობის დაწყების არასასურველი გზაა. მკვლევარი ასევე მიიჩნევს, რომ შესაძლოა უფრო მაღალი რანგის ჩართულობა უფრო ეფექტური ყოფილიყო, „ნათელი, ძალიან მკაცრი და მტკიცე რჩევა საქართველოს მთავრობისთვის“, მაგრამ ხაზგასმით განმარტავს, რომ ამ ეტაპზე ეს ნაკლებ სავარაუდოა:

„ობამას ადმინისტრაციისას სწორედ ვიცე-პრეზიდენტი ბაიდენი იყო ის, ვინც ასეთ გზავნილებს და ამ ტიპის განცხადებებს აკეთებდა საქართველოს, უკრაინის თუ იმ სხვა ქვეყნების მიმართ, რომლებიც უკან იხევდნენ დემოკრატიის კუთხით. ახლა კი არაა ნათელი ვინ შეასრულებს ამ როლს ახალ ადმინისტრაციაში. ამერიკის საელჩომ სცადა ხმამაღალი განცხადებების გაკეთება ამ თემაზე. შესაძლოა ელჩზე 1-2 საფეხურით უფრო მაღალი დონის ჩართულობაა საჭირო. მაგრამ ახალ მთავრობაში ჯერ კიდევ არ არის დანიშნული სახელმწიფო მდივნის ყველა მოადგილე, არაა ყველა პოზიცია შევსებული“, - ამბობს სტრონსკი.

 

რაც შეეხება კიდევ უფრო მკაცრ ნაბიჯებს ამერიკის მხრიდან, ის სანქციების თაობაზე გადაწყვეტილებას ახლო მომავალში ნაკლებ სავარაუდოდ მიიჩნევს და ამბობს, რომ ეს უდიდესი და უარყოფითი სიმბოლური მნიშვნელობის განაცხადი იქნებოდა. თუმცა განმარტავს, რომ სხვა სახის ფინანსურ მხარდაჭერასა და დახმარებას საქართველო მეტი სიფრთხილით უნდა მოეკიდოს. მათ შორის საქართველოს მხარდამჭერ აქტსაც, რომლის განახლების „არაავტომატურობაზეც“ წარმომადგენელთა პალატაში საქართველოს მეგობართა ჯგუფის ერთ-ერთმა ხელმძღვანელმა, ადამ კინზინგერმაც ისაუბრა.

„კონგრესში საქართველოს მხარდამჭერი აქტის განახლებასა თუ ფინანსურ დახმარებაზე, ვფიქრობ, ქვეყანა ნამდვილად უნდა წუხდეს. ეს ამერიკელი გადასახადების გადამხდელთა თანხებია. საქართველოს ეს თანხა არ აქვს გარანტირებული. ამერიკელ ხალხს სურს პარტნიორების დასახმარებლად საერთაშორისო არენაზე უფრო მეტი ჩართულობა, მაგრამ არა დაუსრულებელი, ულიმიტო ჩეკის გამოწერა. მგონია, რომ უფრო მეტი კითხვა დაისმება და შეიძლება გადაიდგას კიდეც ამ დახმარების კუთხით ნაბიჯები. წლების განმავლობაში საქართველოს უდიდესი თანხები აქვს მიღებული ამერიკისგან და ჩვენ გვნიდა დავრწმუნდეთ, რომ ეს დახმარება შესაბამისად იხარჯება. სადაც ჩანს, რომ ეს ასე არ ხდება, არც იმის გარანტია არსებობს, რომ დახმარება გაგრძელდება“, - ამბობს პოლ სტრონსკი.

გასულ ზაფხულს, ამერიკის წარმომადგენელთა პალატის ასიგნებათა კომიტეტმა 2021 წლის ბიუჯეტში საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლებისთვის გამოყოფილი დახმარების 15 %-ის გაცემა უკვე დაუკავშირა ქვეყანაში დემოკრატიული პროცესების განვითარების პირობასა და გარანტიებს.

„ამერიკა საქართველოს ძალიან ძლიერი პარტნიორია. მაგრამ ეს ძალიან სამწუხარო დღე იყო საქართველოსთვის, როდესაც ქვეყანამ კიდევ ერთხელ დაიხია უკან დემოკრატიულ ტრაექტორიაში და მას სჭირდება ამერიკისა და ევროკავშირის დახმარება. სჭირდება მტკიცე გაფრთხილებები, წინამძღოლობა და ძალისხმევა ამ ღრმა კრიზისის დე-ესკალაციისთვის", - ამბობს სტრონსკი და განმარტავს:

"ეს ჩემთვის მიუთითებს იმაზე, რომ მიუხედავად იმ პროგრესისა, რომელიც საქართველოს რეფორმების ფრონტზე ჰქონდა, მან ჯერ კიდევ ვერ მოახერხა დემოკრატიის ინსტიტუტების დონეზე გამყარება. ის რჩება ძალიან აალებად, ქუჩის პროტესტის დონეზე, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანი კომპონენტია დემოკრატიისა, მაგრამ ვხედავთ ბორძიკს ერთი პოლიტიკური კრიზისიდან შემდეგ კრიზისამდე“.

ქვეყნის დემოკრატიული პროგრესი რომ უახლოეს დღეებში განვითარებულ მოვლენებზე იქნება დამოკიდებული, ამაზე ანალიტიკოსებიც თანხმდებიან. ამბობენ, რომ მხარეებმა აუცილებლად უნდა მოახერხონ შეთანხმება. მათი უმრავლესობა მომხდარში ხელისუფლებას ადანაშაულებს, თუმცა სიტუაციიდან გამოსავლის ძებნის პასუხისმგებლობას ორივე მხარეს აკისრებს. პოლიტიკური სპექტრის ყველა მხარეს მყოფ ლიდერებს ექსპერტები ქვეყნის ინტერესების წინ დაყენებისკენ მოუწოდებენ და ამბობენ, რომ ახლა საქართველოს კრიზისიდან გამოსასვლელად ყველაზე მეტად სწორედ მშვიდობიანი მოლაპარაკებები სჭირდება.

ამერიკელი დიპლომატი, სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოფილი მაღალჩინოსანი და ამჟამადი „ატლანტიკური საბჭოს“ მკვლევარი, მეთიუ ბრაიზა კი განმარტავს, რომ აშკარაა, მთავრობამ კონფრონტაციული გზა აირჩია:

„როგორც ჩანს, მთავრობამ გადაწყვიტა ოპოზიციასთან დაპირისპირება და ოპოზიციამაც გადაწყვიტა, რომ მზადაა მთავრობასთან დასაპირისპირებლად. ამან შეიძლება ფიზიკურ შეტაკებებამდე და მსხვერპლამდეც კი მიგვიყვანოს. ეს საშიშია და ამის მიღმაც, ეს ქართული დემოკრატიისთვის შავი დღე იყო. ახალმა პრემიერ-მინისტრმა პოსტზე დამტკიცების პირველივე დღეს უდიდესი ოპოზიციური პარტიის ლიდერის დაკავება გადაწყვიტა“, - ამბობს მეთიუ ბრაიზა „ამერიკის ხმასთან“ საუბარში და დასძენს, რომ მაშინაც კი, თუკი უმრავლესობის აზრით, ბრალი ხელისუფლებას მიუძღვის, ოპოზიციამ პირველი ნაბიჯების გადადგმისგან თავი არ უნდა შეიკავოს, თუკი ეს მათ სტრატეგიულ მიზანს მიაღწევინებს.

 

„ოპოზიციამ უნდა გამოიყენოს ეს სიტუაცია დე-ესკალაციისთვის. არა მხოლოდ იმიტომ, რომ ევროკავშირი ამბობს, რომ ძალადობა მიუღებელია, არამედ იმიტომ, რომ ეს მნიშვნელოვანი შესაძლებლობაა. ხელისუფლება ზღვარს გადასცა, ზედმეტად შორს წავიდა. ის არ არის მდგრად პოზიციაში. ვიმედოვნებ, რომ ოპოზიცია შეძლებს იპოვოს გზა გააკონტროლოს საკუთარი ემოციები, რომლებიც გასაგებია, მაგრამ უნდა იფიქრონ რაციონალურად და პასუხისმგებლობით, ამის მერე კი მიიზიდონ ვაშინგტონის ყურადღება,“ - ამბობს ბრაიზა.

პირველი ნაბიჯის ნახვას მთავრობის მხრიდან ისურვებდა ლუკ კოფი, რომელიც ოპოზიციას ასევე პასუხისმგებლიანი რეაგირებისკენ მოუწოდებს:

„ჩემთვის ნათელია, რომ მთავრობას არ სურს ამჟამად რაიმე ტიპის კომპრომისი ან მოლაპარაკება, ან არსებითი დიალოგი ოპოზიციასთან, მაგრამ არსებობს ალბათ იგივე არგუმენტი ოპოზიციის მისამართითაც, რომლის წევრებმაც პარლამენტის ბოიკოტირება გადაწყვიტეს. ორივე მხარე პასუხისმგებელია იმ ჩიხზე, რომლის პირისპირაც ახლა ვართ“, - ამბობს ლუკ კოფი, თუმცა იქვე დასძენს, რომ უმთავრესი ოპოზიციური პარტიის ოფისის შტურმი და ცრემლსადენი გაზის გამოყენება „ძალიან მძიმე“ სანახავი იყო და სავარაუდოდ იგივე ძალები არ იქნებოდა მობილიზებული „რიგითი ქართველის დასაკავებლად, რომელმაც ელექტრონული სამაჯური მოიხსნა“. და მაშინაც კი, თუკი ნაბიჯები კანონის ფარგლებში გადაიდგა, ეს არ ნიშნავს, რომ ეს მართებული იყო და რომ უკეთესი გამოსავალი არ არსებობდა.

 

„ვფიქრობ, ორივე მხარემ უნდა გადადგას ნაბიჯები სიტუაციის დე-ესკალაციისკენ. მაგრამ მართლაც მიმაჩნია, რომ მთავრობის პასუხისმგებლობა და ვალდებულებაა, გადადგას პირველი ნაბიჯი შერიგებისკენ. იმიტომ, რომ მათ აქვთ ძალაუფლება, კონტროლი და წვდომა ხელისუფლებისა და სახელმწიფოს ყველა შესაძლებლობაზე. ეს მათი მოვალეობაა, რომ მიმართონ ოპოზიციას და სცადონ სიტუაციის დე-ესკალაცია. მაგრამ როდესაც ისინი ამას გააკეთებენ, ასევე თანაბრად მნიშვნელოვანია, რომ ოპოზიციამ მიიღოს ეს მოწვევა კომპრომისისა და შერიგებისკენ. თუმცა არ მგონია, რომ რომელიმე მხარე ახლა ამისთვის მზა პოზიციაშია“, - ფიქრობს კოფი.

სწორედ ამიტომ მას ამერიკის უფრო მეტი ჩართულობის იმედი აქვს მიუხედავად იმისა, რომ საგარეო პოლიტიკის გუნდი ადმინისტრაციაში ჯერ სრულად არც კი არის დაკომპლექტებული. მისი აზრით, ამას საქართველოსა და ამერიკის განსაკუთრებული ურთიერთობა ნამდვილად იმსახურებს:

„საქართველო ამერიკის საკმაოდ მნიშვნელოვანი პარტნიორი და მეგობარია საიმისოდ, რომ თავი ქვიშაში ჩავრგოთ და თავი მოვიკატუნოთ, თითქოს არ არის მიმდინარე პრობლემა. საქართველოში არის პრობლემა, ამაში საკმარისი ბრალი მიუძღვის ყველა მხარეს. მაგრამ პრობლემა ნამდვილად არსებობს და ამერიკას ეს უნდა აშფოთებდეს", - ამბობს ლუკ კოფი.

 

 
Share on other sites

  • ფორუმელი
30 minutes წინ, Moor said:

ყოფილი ელჩის გამო უფრო დავდე. :დ

ახალი პარტია ექსპერტების:

 

„ნებისმიერი გონიერი დამკვირვებელი, ვინც ამ მოვლენებს უყურებს, განსაკუთრებით კი იმას, როგორ მოხდა „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ სათავო ოფისში შესვლა და მისი ლიდერის დაკავება, შეშფოთებულია“, - ამბობს ლუკ კოფი, „ჰერიტიჯის ფონდის“ მკვლევარი, რომელიც ნატოში საქართველოს გაწევრიანების ერთ-ერთი ყველაზე გულმხურვალე მხარდამჭერია ვაშინგტონში. მის მსგავსად ქვეყნის ბევრი სხვა გულშემატკივარია შეშფოთებული. მათ შორის დონალდ ჯენსენიც, „ამერიკის მშვიდობის ინსტიტუტის“ რუსეთისა და სტრატეგიული სტაბილურობის მიმართულების ხელმძღვანელი.

„ეს შემაშფოთებელია ყველასთვის, ვისაც საქართველო გვიყვარს და გვინდა, რომ მან განაგრძოს დემოკრატიისა და დასავლურ ინსტიტუტებში ინტეგრაციის გზაზე სვლა. მაგრამ მომხდარი, რა თქმა უნდა, ვნებს მის იმიჯს. როგორ ჩანს ეს ვაშინგტონიდან? ჩანს ისე, რომ საქართველო კვლავ არასტაბილურია, რომ გარედან კვლავ ხდება ჩარევა, რომ საქართველო არაა სრულად მზად დასავლეთისთვის“, - ამბობს ჯენსენი.

ჯენსენი, რომელიც აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების საგარეო პოლიტიკასა და დემოკრატიული განვითარების პროცესს ათწლეულებია იკვლევს, ამბობს, რომ ჩამოყალიბებულია აღქმა, რომლის მიხედვითაც, საქართველოს დემოკრატიული პროგრესი შეფერხდა, უკანაც კი იხევს და ეს ბოლოდროინდელი ტენდენციაა:

„ეს გამოიყურება, როგორც ბოლო ინციდენტი, იმ ინციდენტებს, იმ პრობლემებისა და სირთულეების წყებას შორის, რომლებიც რეალურად უკავშირდება „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლიდან მოყოლებულ პერიოდს. მთელ ამ პერიოდში ისე ჩანდა, რომ საქართველო უკან იხევს დემოკრატიის გზაზე. ეს შეიძლება იყოს ან არ იყოს ასე, მაგრამ ასეთია აღქმა. და როდესაც ეს ხდება, ადამიანები ვაშინგტონში და სხვაგან, იკითხავენ, რატომ უნდა გვაღელვებდეს ის, თუ რა ხდება იქ? ეს ახლაც ძალიან თავისუფლად შეიძლება მოხდეს“, - ამბობს ჯენსენი.

 

პოლ სტრონსკი, კარნეგის ფონდის რუსეთისა და ევრაზიის პროგრამების წამყვანი მკვლევარი იზიარებს შეხედულებას, რომ ეს მკაფიოდ უარყოფითი მოვლენა, უფრო ხანგრძლივი საფუძვლების მქონე პრობლემების გამოვლინებაა: 

„ვფიქრობ, საქართველოს დემოკრატიის იმიჯისთვის ეს ზიანი დიდი ხანია იხარშება. ეს არაა ის, რაც დღეს მოხდა. ზიანი საქართველოს დიდი ხნის წინ მიადგა - ძლიერ პოლარიზებული დემოკრატია პოლიტიკური ფრაქციებით, რომლებიც ერთმანეთის წინააღმდეგ იბრძვიან. ის დომინირებულია გაზვიადებული მნიშვნელობისა და ძალიან ძლევამოსილი პერსონალიებით. ესაა არსებითად ის, რაც ახლა დავინახეთ, ესაა ბოლო მოვლენა ამ ზოგად, ქართული პოლიტიკური კრიზისის დაღმავალ სპირალში“, - ამბობს სტრონსკი, მაგრამ იქვე დასძენს, რომ 23 თებერვლის დილა ნამდვილად გამარჩეულად დამაზიანებელი იყო.

„ეს დღე ამ დრომდე ყველაზე უარესი იყო. მაგრამ ის ხაზს უსვამს ჩემთვის, რომ „ქართული ოცნება“ არის ხისტი და არის ძალიან შეშფოთებული საკუთარი ძალაუფლების შენარჩუნების თაობაზე, ასევე ოპოზიციასთან კომპრომისზე წასვლისა და იმის შესახებ, რომ არ დათმოს არც ერთი სანტიმეტრი. ვხედავთ, რომ ეს დაპირისპირება ორ მხარეს შორის გრძელდება ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ. მაგრამ ვიტყოდი, რომ ის იქამდეც დაიწყო - ორ მხარეს შორის უნდობლობა, რაც საერთო ენის გამონახვას, შუაში შეხვედრას უფრო რთულს ხდის. დღევანდელი მოვლენები კი კიდევ უფრო ამცირებს, აქარწყლებს რაიმე ნდობას“, - განმარტავს პოლ სტრონსკი „ამერიკის ხმასთან“ ინტერვიუში.

„ეს ძალიან მახინჯი დღე იყო ქართული დემოკრატიისთვის და სამწუხაროდ ასეთი დღეები აქამდეც გვინახავს. როდესაც, ოდესღაც ძალიან იმედისმომცემი დემოკრატიული ძალა ცდილობს ძალაუფლების კონსოლიდირებას. ადრეც გვინახავს ეს ხანგრძლივი მახასიათებელი ქართული პოლიტიკისა. ვფიქრობ, ეს ნამდვილად გარდამტეხი მომენტია და საქართველოს მომავალი გაურკვეველია“.

ჯენსენი, სტრონსკი და სხვები სწორედ იმ რისკებზე საუბრობენ, რომელთაც საქართველოში განვითარებული მოვლენები მის დემოკრატიულ იმიჯს უქმნის. იმიჯს ქვეყნისა, რომელიც ნატოს პარტნიორია და სურს დაამტკიცოს, რომ ალიანსისა და ევროკავშირის წევრობას იმსახურებს.

„სამწუხარო ისაა, რომ მართალია საქართველო მეტწილად მაინც დემოკრატიაა, მაგრამ თქვენ უნდა დაარწმუნოთ ადამიანები ბრიუსელსა და ვაშინგტონში, რომ ამ ქვეყანაზე ძალისხმევის დახარჯვა ღირს. კარგი ამბავი ისაა, რომ ბევრი ჯერ კიდევ ეთანხმება მოსაზრებას, რომ ის ნამდვილად ღირს ამ ძალისხმევად. ისინი ძალიან ყურადღებით აკვირდებიან მოვლენების განვითარებას. სურთ და მზად არიან დაგეხმარონ, მაგრამ ასევე, ეს ბევრისთვისაც შეშფოთების მომენტია“, - განმარტავს დონალდ ჯენსენი.

ლუკ კოფი კი „ჰერიტიჯის ფონდიდან“ ამბობს, რომ მიუხედავად პრობლემებისა, მთავარი შეცდომების აღიარება და მათი დროულად გამოსწორებაა იმისთვის, რომ საქართველოს ევროატლანტიკური მისწრაფებები არ დაზიანდეს.

„მე არ ვარ მზად ვთქვა, რომ საქართველო ევროატლანტიკურ გზას აღარ ადგას, ამის არ მჯერა. ვფიქრობ, ყველა დემოკრატიას აქვს აღმასვლა და დაღმასვლა, ჩვენ ვნახეთ, რა მოხდა 6 იანვარს ამერიკაში, ჩვენ გამუდმებით ვსწავლობთ შეცდომებზე. მაგრამ მნიშვნელოვანია, რომ როდესაც ეს შეცდომები ხდება, ვაღიაროთ და ვცადოთ გამოვასწოროთ ისინი. ამის ნახვას ვისურვებდი. საქართველოში განსხვავებული პოლიტიკური პარტიების ლიდერებს შორის უნდა იყოს გულწრფელი დიალოგი იმისათვის, რომ ამ ჩიხიდან გამოსვლა გახდეს შესაძლებელი“, - განმარტავს მკვლევარი.

კოფი ამერიკის შესაძლო როლზე საუბრობს და ამბობს, რომ მართალია ამერიკის საელჩოს მიერ არაერთი განცხადება გაკეთდა, მაგრამ უფრო აქტიური ჩართულობაა საჭირო. მისი აზრით, სახელმწიფო მდივანი ქვეყანას უნდა ეწვიოს.

„ვფიქრობ, სამხრეთ კავკასიაში ამერიკის ლიდერობის დროა და ვისურვებდი მენახა, რომ სახელმწიფო მდივანი ენტონი ბლინკენი თვითმფრინავში ჩაჯდეს და წავიდეს თბილისში, გამოიყენოს ის გავლენა, რაც ამერიკის სახელმწიფო მდივანს აქვს იმისთვის, რომ დაეხმაროს ჩვენს მოკავშირეებს, პარტნიორებს, მეგობრებს საქართველოს პოლიტიკური სპექტრის ყველა მხარეს ერთმანეთთან გულწრფელი დიალოგისთვის. ამერიკელები ვერ გადაჭრიან საქართველოს ნაცვლად მის პრობლემებს, მაგრამ შეგვიძლია ჩვენს მეგობარ საქართველოს დავეხმაროთ სიტუაციის გაუმჯობესებაში“, - ამბობს კოფი.

თუმცა ანალიტიკოსთა უმეტესობას მიაჩნია, რომ საქართველოში პოლიტიკური კრიზისი „უიღბლო დროს“ მიმდინარეობს: ბაიდენის საგარეო გუნდი ბოლომდე არაა დაკომპლექტებული და პარტნიორებთან თუ მეტოქეებთან უამრავი საკითხია გადასაჭრელი:

„ეს ხდება ისეთ დროს, როდესაც ვაშინგტონში ახალი ადმინისტრაციაა და ის თავის პრიორიტეტებს ალაგებს, ცდილობს გადაწყვიტოს ურთიერთობები მოკავშირეებთან, ნატოს მომავალი, განიხილოს როგორ გაუმკლავდეს რუსეთს. რუსეთის მეზობელი ქვეყნები ძალიან მნიშვნელოვანია. ის კი, რაც ხდება, უგზავნის ძალიან ცუდ გზავნილს ამ ადამიანებს ვაშინგტონში. მათ, ვისაც სურს საქართველოს წარმატება, მაგრამ ვინც ასევე შეშფოთებულია ზოგიერთი იმ მოვლენით, რაც ბოლო 4 წლის განმავლობაში ვიხილეთ“, - ამბობს დონალდ ჯენსენი.

პოლ სტრონსკიც ფიქრობს, რომ ეს ძალიან „რთული და უიღბლო დროა“ საქართველოსთვის ამ პროცესის გასავლელად. მისი თქმით, ამერიკის ახალი პრეზიდენტი საქართველოს დიდი ხნის მეგობარია და მისი გუნდი დადებითადაა განწყობილი საქართველოსთან სათანამშრომლოდ. თუმცა, საქართველოს მსგავსი ქვეყნისთვის, რომელსაც ამერიკისგან ყურადღების განახლება სჭირდება, ეს ახალ ადმინისტრაციასთან ურთიერთობის დაწყების არასასურველი გზაა. მკვლევარი ასევე მიიჩნევს, რომ შესაძლოა უფრო მაღალი რანგის ჩართულობა უფრო ეფექტური ყოფილიყო, „ნათელი, ძალიან მკაცრი და მტკიცე რჩევა საქართველოს მთავრობისთვის“, მაგრამ ხაზგასმით განმარტავს, რომ ამ ეტაპზე ეს ნაკლებ სავარაუდოა:

„ობამას ადმინისტრაციისას სწორედ ვიცე-პრეზიდენტი ბაიდენი იყო ის, ვინც ასეთ გზავნილებს და ამ ტიპის განცხადებებს აკეთებდა საქართველოს, უკრაინის თუ იმ სხვა ქვეყნების მიმართ, რომლებიც უკან იხევდნენ დემოკრატიის კუთხით. ახლა კი არაა ნათელი ვინ შეასრულებს ამ როლს ახალ ადმინისტრაციაში. ამერიკის საელჩომ სცადა ხმამაღალი განცხადებების გაკეთება ამ თემაზე. შესაძლოა ელჩზე 1-2 საფეხურით უფრო მაღალი დონის ჩართულობაა საჭირო. მაგრამ ახალ მთავრობაში ჯერ კიდევ არ არის დანიშნული სახელმწიფო მდივნის ყველა მოადგილე, არაა ყველა პოზიცია შევსებული“, - ამბობს სტრონსკი.

 

რაც შეეხება კიდევ უფრო მკაცრ ნაბიჯებს ამერიკის მხრიდან, ის სანქციების თაობაზე გადაწყვეტილებას ახლო მომავალში ნაკლებ სავარაუდოდ მიიჩნევს და ამბობს, რომ ეს უდიდესი და უარყოფითი სიმბოლური მნიშვნელობის განაცხადი იქნებოდა. თუმცა განმარტავს, რომ სხვა სახის ფინანსურ მხარდაჭერასა და დახმარებას საქართველო მეტი სიფრთხილით უნდა მოეკიდოს. მათ შორის საქართველოს მხარდამჭერ აქტსაც, რომლის განახლების „არაავტომატურობაზეც“ წარმომადგენელთა პალატაში საქართველოს მეგობართა ჯგუფის ერთ-ერთმა ხელმძღვანელმა, ადამ კინზინგერმაც ისაუბრა.

„კონგრესში საქართველოს მხარდამჭერი აქტის განახლებასა თუ ფინანსურ დახმარებაზე, ვფიქრობ, ქვეყანა ნამდვილად უნდა წუხდეს. ეს ამერიკელი გადასახადების გადამხდელთა თანხებია. საქართველოს ეს თანხა არ აქვს გარანტირებული. ამერიკელ ხალხს სურს პარტნიორების დასახმარებლად საერთაშორისო არენაზე უფრო მეტი ჩართულობა, მაგრამ არა დაუსრულებელი, ულიმიტო ჩეკის გამოწერა. მგონია, რომ უფრო მეტი კითხვა დაისმება და შეიძლება გადაიდგას კიდეც ამ დახმარების კუთხით ნაბიჯები. წლების განმავლობაში საქართველოს უდიდესი თანხები აქვს მიღებული ამერიკისგან და ჩვენ გვნიდა დავრწმუნდეთ, რომ ეს დახმარება შესაბამისად იხარჯება. სადაც ჩანს, რომ ეს ასე არ ხდება, არც იმის გარანტია არსებობს, რომ დახმარება გაგრძელდება“, - ამბობს პოლ სტრონსკი.

გასულ ზაფხულს, ამერიკის წარმომადგენელთა პალატის ასიგნებათა კომიტეტმა 2021 წლის ბიუჯეტში საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლებისთვის გამოყოფილი დახმარების 15 %-ის გაცემა უკვე დაუკავშირა ქვეყანაში დემოკრატიული პროცესების განვითარების პირობასა და გარანტიებს.

„ამერიკა საქართველოს ძალიან ძლიერი პარტნიორია. მაგრამ ეს ძალიან სამწუხარო დღე იყო საქართველოსთვის, როდესაც ქვეყანამ კიდევ ერთხელ დაიხია უკან დემოკრატიულ ტრაექტორიაში და მას სჭირდება ამერიკისა და ევროკავშირის დახმარება. სჭირდება მტკიცე გაფრთხილებები, წინამძღოლობა და ძალისხმევა ამ ღრმა კრიზისის დე-ესკალაციისთვის", - ამბობს სტრონსკი და განმარტავს:

"ეს ჩემთვის მიუთითებს იმაზე, რომ მიუხედავად იმ პროგრესისა, რომელიც საქართველოს რეფორმების ფრონტზე ჰქონდა, მან ჯერ კიდევ ვერ მოახერხა დემოკრატიის ინსტიტუტების დონეზე გამყარება. ის რჩება ძალიან აალებად, ქუჩის პროტესტის დონეზე, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანი კომპონენტია დემოკრატიისა, მაგრამ ვხედავთ ბორძიკს ერთი პოლიტიკური კრიზისიდან შემდეგ კრიზისამდე“.

ქვეყნის დემოკრატიული პროგრესი რომ უახლოეს დღეებში განვითარებულ მოვლენებზე იქნება დამოკიდებული, ამაზე ანალიტიკოსებიც თანხმდებიან. ამბობენ, რომ მხარეებმა აუცილებლად უნდა მოახერხონ შეთანხმება. მათი უმრავლესობა მომხდარში ხელისუფლებას ადანაშაულებს, თუმცა სიტუაციიდან გამოსავლის ძებნის პასუხისმგებლობას ორივე მხარეს აკისრებს. პოლიტიკური სპექტრის ყველა მხარეს მყოფ ლიდერებს ექსპერტები ქვეყნის ინტერესების წინ დაყენებისკენ მოუწოდებენ და ამბობენ, რომ ახლა საქართველოს კრიზისიდან გამოსასვლელად ყველაზე მეტად სწორედ მშვიდობიანი მოლაპარაკებები სჭირდება.

ამერიკელი დიპლომატი, სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოფილი მაღალჩინოსანი და ამჟამადი „ატლანტიკური საბჭოს“ მკვლევარი, მეთიუ ბრაიზა კი განმარტავს, რომ აშკარაა, მთავრობამ კონფრონტაციული გზა აირჩია:

„როგორც ჩანს, მთავრობამ გადაწყვიტა ოპოზიციასთან დაპირისპირება და ოპოზიციამაც გადაწყვიტა, რომ მზადაა მთავრობასთან დასაპირისპირებლად. ამან შეიძლება ფიზიკურ შეტაკებებამდე და მსხვერპლამდეც კი მიგვიყვანოს. ეს საშიშია და ამის მიღმაც, ეს ქართული დემოკრატიისთვის შავი დღე იყო. ახალმა პრემიერ-მინისტრმა პოსტზე დამტკიცების პირველივე დღეს უდიდესი ოპოზიციური პარტიის ლიდერის დაკავება გადაწყვიტა“, - ამბობს მეთიუ ბრაიზა „ამერიკის ხმასთან“ საუბარში და დასძენს, რომ მაშინაც კი, თუკი უმრავლესობის აზრით, ბრალი ხელისუფლებას მიუძღვის, ოპოზიციამ პირველი ნაბიჯების გადადგმისგან თავი არ უნდა შეიკავოს, თუკი ეს მათ სტრატეგიულ მიზანს მიაღწევინებს.

 

„ოპოზიციამ უნდა გამოიყენოს ეს სიტუაცია დე-ესკალაციისთვის. არა მხოლოდ იმიტომ, რომ ევროკავშირი ამბობს, რომ ძალადობა მიუღებელია, არამედ იმიტომ, რომ ეს მნიშვნელოვანი შესაძლებლობაა. ხელისუფლება ზღვარს გადასცა, ზედმეტად შორს წავიდა. ის არ არის მდგრად პოზიციაში. ვიმედოვნებ, რომ ოპოზიცია შეძლებს იპოვოს გზა გააკონტროლოს საკუთარი ემოციები, რომლებიც გასაგებია, მაგრამ უნდა იფიქრონ რაციონალურად და პასუხისმგებლობით, ამის მერე კი მიიზიდონ ვაშინგტონის ყურადღება,“ - ამბობს ბრაიზა.

პირველი ნაბიჯის ნახვას მთავრობის მხრიდან ისურვებდა ლუკ კოფი, რომელიც ოპოზიციას ასევე პასუხისმგებლიანი რეაგირებისკენ მოუწოდებს:

„ჩემთვის ნათელია, რომ მთავრობას არ სურს ამჟამად რაიმე ტიპის კომპრომისი ან მოლაპარაკება, ან არსებითი დიალოგი ოპოზიციასთან, მაგრამ არსებობს ალბათ იგივე არგუმენტი ოპოზიციის მისამართითაც, რომლის წევრებმაც პარლამენტის ბოიკოტირება გადაწყვიტეს. ორივე მხარე პასუხისმგებელია იმ ჩიხზე, რომლის პირისპირაც ახლა ვართ“, - ამბობს ლუკ კოფი, თუმცა იქვე დასძენს, რომ უმთავრესი ოპოზიციური პარტიის ოფისის შტურმი და ცრემლსადენი გაზის გამოყენება „ძალიან მძიმე“ სანახავი იყო და სავარაუდოდ იგივე ძალები არ იქნებოდა მობილიზებული „რიგითი ქართველის დასაკავებლად, რომელმაც ელექტრონული სამაჯური მოიხსნა“. და მაშინაც კი, თუკი ნაბიჯები კანონის ფარგლებში გადაიდგა, ეს არ ნიშნავს, რომ ეს მართებული იყო და რომ უკეთესი გამოსავალი არ არსებობდა.

 

„ვფიქრობ, ორივე მხარემ უნდა გადადგას ნაბიჯები სიტუაციის დე-ესკალაციისკენ. მაგრამ მართლაც მიმაჩნია, რომ მთავრობის პასუხისმგებლობა და ვალდებულებაა, გადადგას პირველი ნაბიჯი შერიგებისკენ. იმიტომ, რომ მათ აქვთ ძალაუფლება, კონტროლი და წვდომა ხელისუფლებისა და სახელმწიფოს ყველა შესაძლებლობაზე. ეს მათი მოვალეობაა, რომ მიმართონ ოპოზიციას და სცადონ სიტუაციის დე-ესკალაცია. მაგრამ როდესაც ისინი ამას გააკეთებენ, ასევე თანაბრად მნიშვნელოვანია, რომ ოპოზიციამ მიიღოს ეს მოწვევა კომპრომისისა და შერიგებისკენ. თუმცა არ მგონია, რომ რომელიმე მხარე ახლა ამისთვის მზა პოზიციაშია“, - ფიქრობს კოფი.

სწორედ ამიტომ მას ამერიკის უფრო მეტი ჩართულობის იმედი აქვს მიუხედავად იმისა, რომ საგარეო პოლიტიკის გუნდი ადმინისტრაციაში ჯერ სრულად არც კი არის დაკომპლექტებული. მისი აზრით, ამას საქართველოსა და ამერიკის განსაკუთრებული ურთიერთობა ნამდვილად იმსახურებს:

„საქართველო ამერიკის საკმაოდ მნიშვნელოვანი პარტნიორი და მეგობარია საიმისოდ, რომ თავი ქვიშაში ჩავრგოთ და თავი მოვიკატუნოთ, თითქოს არ არის მიმდინარე პრობლემა. საქართველოში არის პრობლემა, ამაში საკმარისი ბრალი მიუძღვის ყველა მხარეს. მაგრამ პრობლემა ნამდვილად არსებობს და ამერიკას ეს უნდა აშფოთებდეს", - ამბობს ლუკ კოფი.

რავა ყველა ექსპერტია :დ 

ისე შორიდან რომ შეხედო ამ ამბავს და გურჯისტანში არ ხდებოდეს, ძალიან სასაცილო ამბავია.

 

მე პირადად, საზოგადოების გარკვეული ფენების რეაქციები უფრო მაინტერესებს მსგავს მოვლენებზე,  ვიდრე რომელიმე ექსპერტი და/ან პოლიტიკოსი რას იტყვის.

სამწუხაროდ, უნდა ვთქვა რომ ამ მხრივ გაცილებით დიდ შარში ვართ ვიდრე პოლიტიკურად (თუმცა ესენი ალბათ ერთი მეორეს განაპირობებს).

Share on other sites

Please sign in to comment

You will be able to leave a comment after signing in



შესვლა
 Share