ფორუმელი Dude Posted 20 აპრილი, 2021 Posted 20 აპრილი, 2021 Spoiler ერთთვიანი ავადმყოფობის შემდეგ პოეტი და მულტიმედია არტისტი ზურაბ რთველიაშვილი გარდაიცვალა. ზურაბ რთველიაშვილი ცნობილია თავისი პერფორმანსებით და ლექსებით: „აპოკრიფი”, „მათი ნებაა…”, „მე ვარ ვენახი”, „მითხარი, როგორ არ მოგწონვარ?”, „ოდდა თავისუფლებას”, „ოდდა მის უდიდებულესობას სამოქალაქო საზოგადოებას”, „ტატჰაგატა”, „წმინდა მგლების ლოცვა” და სხვა. 2018 წელს მისმა პოეტურმა კრებულმა „პოეზიის დიქტატურა“ პრემია „საბა“ მიიღო წლის საუკეთესო პოეტური კრებულისათვის. ზურაბ რთველიაშვილი დაიბადა 1967 წელს, ქალაქ ყარაგანდაში, ყაზახეთში. 1990-იან წლებში გამოდიოდა პოეტური პერფორმანსებით დავით ჩიხლაძესთან, შოთა იათაშვილსა და სხვებთან ერთად. 2010 წელს შვედეთში პოლიტიკური თავშესაფარი მიიღო, საიდანაც გასულ წელს დაბრუნდა საქართველოში. სპოილერში ნეკროლოგის მსგავსი ინფო ჩავსვი. დღეს გარდაიცვალა და მომინდა, თემის გახსნა. ვიცნობდი წინა ცხოვრებაში აპოკრიფი მამაო ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა, კრემატორი ვარ ავსებული ხალხთა ცოდვებით. მილიარდობით ხსოვნა დავწვი ფოლადის გულში, რომ დავუბრუნო ცას სპეტაკი მისი ლოცვები. მამაო ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა, ავტოსტრადა ვარ უსასრულო ჯვარცმული გზების, პოლიციელი რკინის ფარას ხელკეტით მწყემსავს, ფარას, რომელიც სავსე არის რკინის მხეცებით. მამაო ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა, ბუდა ვარ, მშივა, შენი ძე ვარ შენი სიმშვიდე, გთხოვ, აარიდო განსაცდელი ამ სხეულს წმინდას, სხეულს, რომელსაც რკინისა აქვს ყველა ნეკნები. მამაო ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა, ქარხნების ხმაზე წაგიკითხავ აკრძალულ ლოცვებს, სექტა ვარ, დოლით, წმინდა სექტა და რწმენის ლიფტით ვმოძრაობ ფრთხილად უნეტარეს შენს სართულებზე. მამაო ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა, ელმავალი ვარ ავსებული ხალხთა ცოდვებით, როგორც თეთრეულს აღსარებას გაბარებ წმინდას, რომ დავუბრუნო ცას სპეტაკი მისი ლოცვები… ტირანასტანი გადამატარე ზაფხული! გადამატარე გაზაფხული! გადამატარე ტანზე ტანკივით ტანზე გადამატარე! მე საწოლი ვარეს მწერალი წევს ჩემს გულმკერდზევაწვდი სიგარეტს რომ მოწიოს წერის პროცესშიხან ტერმიტივით ვანადგურებ ფურცელს-ფურცელზე! ხან მცირე ბიძგით ვაძლიერებ საკვანძო ტერმინს … მე სასწორი ვარ! ყველა მწერის, ყველა პოეტის – მრავალი წელი როგორც ამწე მაღლა ვწევ სტროფებს. თამბაქოს ვაწვდი ჩემს სხეულზე გაშლილ პოეტებს, რომ თაბახ თაბახ სართულები აღმართონ ტექსტის. მას – ვინც ვერ დასთმო პოეტისტანი, მას– ვინც ვერ დასთმო ტირანასტანი, მას– ვინც ვერ დასთმო ტირანისტანი, მას– ვინც ვერ დასთმო ავღანისტანი, მას– ვინც ვერ დასთმო ტაჯიკისტანი მას– ვინც ვერ დასთმო თბილისისტანი გადაატარე ზაფხული! გადაატარე გაზაფხული! გადაატარე ტანზე! ტანკივით – ტანზე გადაატარე! ოდდა თავისუფლებას მზეო ამ სიზმრის, მზეო არა თავისუფლების, არყოფნის მზეო, ზავის მზეო, მზეო ყირმიზო, ასწიე თაჯი ცხელ კეფაზე სუნთქვა არ მყოფნის, რომ მკერდზე კვართი მოვიზომო და გავიზმორო. რევოლუციას შეგასწავლი სისხლის გარეშე, თოფის სასხლეტზე არ გამოჰკრა თითი იუნკერო, არ მეგულება სხვა სიმშვიდე უცხო მხარეში, რომ ზარბაზანი გადავტენო და მივუტევო. აფრინე ლოცვა მინარეთთან ბებერო მოლავ, რაც აქ დაიწყო მარადისობს ყომრალ ღამეში, მე ამ ქალაქის სარეცელზე შიშველი მოვალ, მშიერი მოველ გევედრები შინ არ გამიშვა, ჩემი ტუჩები ალამივით იქნება წრფელი, როცა ცხელ ენას ამოუსმევ ჩამქრალ ბადურებს, რევოლუცია მახინჯია სისხლის გარეშე, თითქოს ვიღაცა კაბების ქვეშ ხელს აფათურებს. ეს ამბოხება მოვიწაფე ლოცვის გარეშე, ვასწავლე ფრენა გადაღებილ წითლად ბეღურებს, მე ყველაფერი ჩავიდინე, ხელი გამიშვი, ხელს ნუ შემიშლი ვიოცნებო ახალ კოცნებზე. მეფეს რომ სურდა, არ შობილა ისეთი მთვარე, მზე არ ანათებს სხვისი მზერის ჟინით გამთბარი, გადექი განზე, ნუ აწვები შიგნიდან კარებს, გადექი განზე, რომ გადავჭრა ლიანდაგები. მზეო ამ სიზმრის, მზეო არა თავისუფლების, არყოფნის მზეო, ზავის მზეო, მზეო ყირმიზო, ასწიე თაჯი ცხელ კეფაზე, სუნთქვა არ მყოფნის, რომ მკერდზე კვართი მოვიზომო და გავიზმორო. ოდდა მის უდიდებულესობას სამოქალაქო საზოგადოებას მაქე და მერიდე! მოამზადე ჩემთვის კუთვნილი ბრინჯი და ხორბალი, ველიდან ველამდე _ ველიდან ველამდე სადაც ცელები ცეცხლს აქრობენ ოქროს თავთავში მაქედან მერიდე! როცა ქარები მივარცხნიან თმას მღელვარებით, მაქედან მერიდე! ალესე ცელი და იმეორე ათი სტრიქონო ჩემი ლექსიდან, მაქედან მერიდე! წმინდა ხმაურში, წრფელ ხმაურში, უხმო ხმაურში, ბევრი ხელი მაქვს ვინც მოითხოვს სიტყვის უფლებას! ველიდან ველამდე _ ველიდან ველამდე როცა ცელები ცეცხლს აქრობენ ოქროს თავთავში_ მაქე და მერიდე! მაქე და მერიდე! მაქე და მერიდე! წმ. მარგარეტ შენ ვნებიანი ხარ ჩემი დედა, წმ. მარგარეტ! შენ გიყვარს ჩემი თვალის ჭრილი და სიტყვის ზომა, მშობლის ალერსით უწმინდესი სექსს მიქადაგებ და ზაფხულივით დანებდები ხვალ შემოდგომას. რა არის შენი თვითმიზანი ან უმიზნობა? ვისთვის მსახურებ, თეთრი მკერდის რწევით დასველდი, თუ შეგწევს ძალა, ჩემს სხეულზე შენც მოიზომე წარმართის ხელით აღმართული ეგ ცხელი სვეტი. შენ ვნებიანი ხარ წმინდანი, ჩემო მარგარეტ! მსჯავრად დამადე მძიმე შიში სიმშვიდის მიმართ, სულის ორგაზმით ტკივილებზე გადაატარე ჩქარი ელმავლის გაქანება გვირაბის მიღმა. შენ ვნებიანი ხარ ჩემი დედა, წმ. მარგარეტ! ფათერაკივით გაურბიხარ საკუთარ სხეულს, როგორც მშობელი და წმინდანი სექსს მიქადაგებ თავგზააბნეულს და ლექსების ბოდვით შერყეულს. შენ იცი ჩემი თვალის ჭრილი და სიტყვის ზომა, რომ ააფარო სველი საშო მზის მხურვალებას, შენ ხარ ზაფხული პოეტების და შემოდგომა, წმინდა დედა ხარ! - ამიტომაც უძლებ წამებას... ჩქამი ოქროს ქარია სიჩუმეში ოქროს ქარია, ვამბობ ამ სახლში მიხარია მქონდეს სურვილი - არ ვეთამაშო ოქროს წყალში მინარევ ქროლვას, მქონდეს სურვილი ვაქციო ოქროდ ქარი და წყალი, ვაქსოვდე ოქროს სიმსუბუქით უკვალო გზებზე, ხშირ და გაუვალ ოქროს გზებზე მქონდეს სურვილი. ოქროს ქარია სიჩუმეში ოქროს ქარია, ვამბობ ამ ქარში მიხარია მქონდეს სურვილი არ გავიარო ოქროს სხივით გაკვეთილ გზებზე - მკლავდეს სურვილი, ვერ შევავსო ოქროს სიჩუმე.... სიყვარულის დაზგა (ღამე დაწერილი ლექსი) მე შემიძლია ყველგან გნახო - ჩემთან იომე! ვამრავლებ სტროფებს გატაცებით და უკანონოდ ამ ხორხით ვხერხავ ნამსხვრევ-ნამსხვრევ საშიშ სტრიქონებს, რომ ჩემ დაზგაზე გადაჭრილი ხმა გაგაგონო - ნადარბაზევი შემომაკვდა ტაში ზევიდან! თვალი-თვალის წილ იწურება ჩემი მარცვალი, ზღვარზე შემდგარი ვწვავ ღამეებს - დილას ვერ ვიტან, ვერ ვიტან დღეებს ღამეებით გაუმაძღარი. მე შემიძლია დაგიხარო თავი მიწამდე, ცაზე მიზანში ამოვიღო ბევრი ვარსკვლავი, მე შემიძლია ყველაფერი, რაც განვიცადე! რაც ვერ შევძელი, სიზმარივით წყალს გაატანე...სახიფათო რეპუტაცია უნდა შეიტყონ, როგორ ვჭრიდით დილის სანოვაგს, სურთ შეამოწმონ სხვის გემოზე ჩვენი სადილი, როცა ზომავენ უცხო სიბრტყეს ავტომატები, რომ ფოლადისგან დაიცალოს მათი წადილი. როცა იმრავლა, საუცხოომ სძლია სურვილმა, ცხელ მისამართზე გაეგზავნა გრძელი წერილი - თუ მობეზრდება, შიშველ ტანზე გადაუვლიან ან რკინის ცხენით აბანოსთან დაეწევიან.პოეზიის კოცონი ჩემი ყველა უჯრედის უმცირესი ატომი არის გრძელი ნახტომი და კამათის მიზეზი. მძვინვარება მოვთოკე ამბოხებით აღძრულმა რომ არ გადაებუგა მოთმინების ტაძარი. მე გუგუნით დავძარი მჭახე სიტყვის მხედრობა, რომ მეხილა ნაკრძალი აკრძალული ლოცვების, გააფთრებულ ხანძარში იბადება ეპოქა! იბადება ცეცხლიდან - პოეზიის კოცონი!..მცირე პოეტური ონტოლოგია ბიჟუტერია: შინაგანი ქათმისთვის, შინაგანი ღორისთვის, შინაგანი მხეცისთვის. აქტი I გამოდის შინაგანი ქათამი. გამოდის შინაგანი ღორი. გამოდის შინაგანი მტაცებელი. გამოდის შინაგანი ქათამი აღშფოთებულია. გამოდის შინაგანი ღორი გაბრაზებულია. გამოდის შინაგანი მხეცი განრისხდა. შინაგანი ქათამი მარტივია. შინაგანი ღორი მასიური. შინაგანი მხეცი სახიფათო. შინაგანი ქათამი ფარულად. შინაგანი ღორი ფარულად. შინაგანი მტაცებელი ფარულად. ქალია(?) შინაგანი ქათამი, ქალია(?) შინაგანი ღორი, ქალია(?) შინაგანი მხეცი, კაცია(?) შინაგანი მხეცი, კაცია(?) შინაგანი ღორი, კაცია(?) შინაგანი ქათამი. ღვთის მოშიში ქათამი მარხვის დროს(!) ღვთის მოშიში ღორი მარხვის დროს(!) ღვთის მოშიში მტაცებელი მარხვის დროს(!) შინაგან ქათამს – სძულს, შინაგან ღორს – შურს, შინაგან მხეცს – სწყურია. ფინალური აქტი შინაგანი ქათამი ურტყამს ნისკარტს! შინაგანი ღორი ურტყამს დინგს! შინაგანი მხეცი საშიშია(!!!) შინაგან ქათამს დაკლავენ, შინაგან ღორს დაკლავენ, შინაგან მტაცებელს მოკლავენ... (ფარდა)ზვიგენი როცა კულტურა თვლემს, ეს კოლაფსია ლექსის, ვაჟღერებ ყელში ხემსსს გახურებული ნემსით, როდესაც ეს ხმა ცვლისსს გარშემო ყველა წესსს- ტემბრრრრრი ტააატით ხრის, დამორჩილებულ ლექსსს, ხმალივით წივის ხმაააა_ დაეძებს ხორხში ხემსსს, კულტურა არის ზღვა! ფსკერზე ზვიგენი თვლემსსს (თვლემსსს) (თვლემსსს) (თვლემსსს) მკვდარი კაცი მკვდარი კაცი არ დაგაცლის სიცილს, მკვდარი კაცი გაგიფანტავს ძილს. ცივი ხელით, როგორც სიზმარს, კანს გაგაცლის - ცვილის მონა, ჯარისკაცი ცვლის. მკვდარი კაცი არ დაგიწყებს ლაციცს, აწევს მაღლა გაქვავებულ თითს, ცაზე მთვარეს შემოხაზავს ცარცით - საკუთარი სხეულივით ცივს. ცაში ცქერას არ დაგაცლის კაცი, ვისაც ხელში უკავია ცელი, მას აცვია მოსასხამი მკაცრი, მან მოუშვა საოცარი წვერი. ის ცხელ კვალზე გააციებს კოცონს - სწრაფად ჰკოცნის უსიცოცხლო ხელებს, მას ცხედრების მდუმარება მოსწონს - ის ამხნევებს სარკოფაგის მცველებს! მკვდარი კაცი დაემსგავსა არწივს, მკვდარი კაცი გაგვიფანტავს ძილს - ცივი ხელით, როგორც სიზმარს, კანს გაგაცლის - ცვილის მონა - ჯარისკაცი ცვლის... მესა... ყური დაუგდეთ გასტრონომის ალი-ლუ-იას, ძეხვით და ლუდით მონათლული თაობის მესას - ვინც წებოვანი ვაგინის ქვეშ დადო კისერი, ვინც ყველის დახლთან დაიოთხა სამყაროს დედა. ყური დაუგდეთ ტავერნების ალი-ლუ-იას! ძეხვით და ლუდით მონათლული თაობის მესას - ჩვენ ვეძებთ მამას მტვრიანი და გრძელი ქუჩებით და სიგიჟემდე გადაღლილებს ეს უნდა გვეთქვა. ყური დაუგდეთ პანელების ალი-ლუ-იას! უძლური ტემბრით ჩურჩულებენ მშიერი ხმები - ცეცხლოვან ხმლებით მონათლული ჩვენი თაობა კვლავ შეასრულებს თავის მესას უფალო შენთვის... * * * მითხარი, როგორ არ მოგწონვარ? მე ვშიშობ შენთვის! შენთვის მოვუშვებ მეჩხერ წვერებს საკადრის ღამით, შენთვის ვიკისრებ მძიმე ღიპის ტარებას ჩუმად, შენთვის ოქროს ჯაჭვს დავიკიდებ კისერზე ნელა. მითხარი, როგორ მივიწებო შენი სხეული? როგორ ავაწყო შესაფერი შენთვის სიმღერა? მითხარი, სად გყავს ვაგინიდან გამოქცეული პატარა კაცი, რომ ჰკიოდა ცოტა ხნის უკან. მითხარი, თითქოს მე ვიყავი გიჟი მეხანძრე, რომ სააღლუმო ორგიების ვაქრობდი კოცნებს. მითხარი მაშინ, რატომ ზვერავ ფრთხილად ამ ანძას, მითხარი, რისთვის არ უკითხავ მას ღამის ლოცვებს… ზურაბ რთველიაშვილი – ახალი ფუტურიზმის მიმდევარი 22 January - 2018 104 ზურაბ რთველიაშვილი – პოეტი, მულტიმედიაარტისტი, დადა პრეზიდენტი და ანარქო მონარქია. ბევრი პოეტისგან განსხვავებით, ის ძალიან ჰგავს თავის ლექსებს – ცხოვრებაშიც და ფურცელზეც შეურიგებელია. სწორედ ამ შეურიგებლობის გამო, ზურაბ რთველიაშვილს მოუწია შვედეთში გადაბარგება, სადაც უკვე მერვე წელია ცხოვრობს. http://old.indigo.com.ge/sites/default/files/styles/image_740w/public/media/indigo_25/_dsc8105.jpg?itok=JPkEBhlZ ინდიგო: რა უნდა ვქნათ, რომ დამყარდეს პოეზიის დიქტატურა? თანაც ერთხელ და სამუდამოდ? ზურაბ რთველიაშვილი: ჩვენ უკვე ვცხოვრობთ ეპოქაში, რომელშიც აღარაფერი მყარდება ერთხელ და სამუდამოდ. ყველამ ვიცით, რომ მუდმივი, უცვლელი ფორმა და ბუნება არაფერს გააჩნია, მათ შორის, არც ისეთ განსაკუთრებულ ფენომენს, რასაც პოეზიას ვუწოდებთ. აქ მთავარია, რას ვგულისხმობთ – პოეზია ხომ ადამიანური ბუნების ერთ-ერთი გამოვლინებაა, განსაკუთრებული ფორმაა იმ ცნობიერებისა, რომელსაც ადამიანები სხვადასხვა შემოქმედებით იმპულსსა და აქტში ვავლენთ. პოეზიის დიქტატურა რომ დავამყაროთ, ჯერ საკუთარი თავიდან უნდა გამოვაძევოთ ის სტატიკური პოზიცია, რომელიც ახალი აღმოჩენებისათვის მუდამ მომართული იმპულსების გაჩენაში გვიშლის ხელს; რომელიც გვაფერხებს, რომ დადგენილი ჭეშმარიტებების საზღვრები გავარღვიოთ. და უნდა გავთვალოთ ისიც, თუ რა ქმნიდა პოეზიის დიქტატურის დასამყარებლად საჭირო წინმსწრებ განწყობას ისტორიაში; რა იყო კონცეპტუალური ნიშნები – ამ ყველაფერს ხშირად ვპოულობთ ძველ არტისტულ გამოცდილებებში: ილია ზდანევიჩმა, კარლ ჰაინც შტოკჰაუზენმა, ჯონ კეიჯმა, მარსელ დუშანმა და სხვა მნიშვნელოვანმა თანამედროვე ხელოვნების ადეპტებმა დიდი ხნის წინ გვასწავლეს ახალი, არტისტული, გნებავთ, პოეტური აზროვნება. ინდიგო: აქვე გკითხავ შენს ბოლო კრებულზე „პოეზიის დიქტატურაზე“, რომელიც სულ ცოტა ხნის წინ გამოიცა. ვფიქრობ, როცა ავტორი ლექსებს წიგნად კრავს და თავს უყრის, რაღაც ერთი დიდი გზავნილი აქვს ჩაფიქრებული. რა არის შენი გზავნილი ამ წიგნიდან გამომდინარე? ზურაბ რთველიაშვილი: პირველი კრებული სახელწოდებით „პოეზიის დიქტატურა“ გამოსცა შვედურმა გამომცემლობამ. სულ ცოტა ხანში ეს კრებული ამავე სახელწოდებით გამოიცემა ლონდონსა და ბერლინში. სამივე გამოცემაში თითქმის მსგავსი მასალაა შესული, მაგრამ ამჯერად ჩემი ქართული ლექსების კრებულზე გეტყვი, რომელიც გამომცემლობა „ინტელექტმა“ გამოსცა. ახალ წიგნში თავმოყრილია სხვადასხვა წლებში დაწერილი ლექსები. წინასიტყვაობა ეკუთვნის ცნობილ ქართველ არტისტს, მაესტრო გია ეძგვერაძეს, რაც შემთხვევითი არაა, რადგან კრებულში თავმოყრილი მასალა თავისი პერფორმატიული არსით, სწორედ გიასნაირ განსხვავებულ მიდგომას, ახალი ტიპის ფუტურისტულ ხედვას მოითხოვს. ვიცი, ყოველ შემთხვევაში მინდა მჯეროდეს, რომ ვერბალური კონსტრუქციებისგან აგებული გვირაბის მიღმა იწყება ახალი, ძველი ესთეტიკისგან დაცლილი პოეტიკა. აი, ალბათ, ასე გამოიყურება ის მთავარი მისწრაფებაც და გზავნილიც, რომელიც მკითხველს ჩემს ახალ პოეტურ წიგნში ეპატიჟება... კიდევ ერთი კონცეპტუალური დატვირთვა აქვს წიგნის სათაურს, მოკლედ რომ ვთქვათ: იქ სადაც ავანსცენაზე გამოდის პოეზია, დუმილს არჩევს პოლიტიკოსიც და მილიტარისტიც და ეს ხდება მაშინ, როდესაც მყარდება ყველაზე ჰუმანური დიქტატურა, პოეზიისა და სიყვარულის დიქტატურა ადამიანის ცნობიერებაში. ინდიგო: მახსოვს, ოდესღაც მძაფრ სამოქალაქო აქტივიზმში იყავი ჩართული. შვედეთმა – ამ დალაგებულმა და მშვიდობიანმა ქვეყანამ ხომ არ მოგადუნა? რა შეიძლება გააპროტესტო დღეს შვედეთში? კამიუ ამბობდა, მე ვეძებ ჩემი ამბოხების მიზეზს, რომელიც ჯერ ვერ ვიპოვეო. შენ სად ხედავ შენი ამბოხის მიზეზს მაშინ, როცა შვედეთში ხარ, რომელ სფეროში ან ადამიანებში? ზურაბ რთველიაშვილი: გეთანხმები, რომ შვედეთი ერთ-ერთი ყველაზე მშვიდობიანი ქვეყანაა მსოფლიოში, თუმცა აქ სხვა ტიპის ბატალიებია, უფრო კულტურული, არტისტული, სხვადასხვა დონის სოციალურად მწვავე საკითხებიც იშვიათად, მაგრამ მაინც ამოყოფს ხოლმე თავს. მაგალითად, სახელმწიფოს მიერ აშენებული ბინების მწვავე დეფიციტია, წინა წლებთან შედარებით ბევრად შემცირებულია კულტურული პროექტების დაფინანსებაც. მე უფრო არტისტული ტიპის ბატალიებში ვარ ჩართული, თუმცა ზოგჯერ ადგილობრივ მემარცხენეებთან ერთად, მონაწილეობას ვიღებ ცალკეული საჭირბოროტო საკითხების გადაჭრაში, ანტინაცისტურ საპროტესტო აქციებსა და მსვლელობებში. ინდიგო: შენს ლექსებში მუდმივად ისმის სიტყვა „რევოლუცია“ და ისმოდა მწერალთა სახლშიც, სადაც შენი პერფორმანსი და წიგნის პრეზენტაცია გაიმართა. რევოლუციას გულისხმობ, როგორც ენობრივ ფენომენს, თუ უფრო კულტურულს? ან იქნებ სულაც პოლიტიკურია? თუმცა, შეიძლება ეგ ერთსა და იმავესაც ნიშნავდეს, არა? ზურაბ რთველიაშვილი: რევოლუციას, როგორც ცალკე მდგომ ფენომენს არასოდეს განვიხილავდი, ეს კომპლექსური მოვლენაა, რომელშიც გაერთიანებულია ამბოხის ან მწვავე კრიტიკის ყველა შესაძლებელი კომპონენტი, გარშემო ხომ ყველაფერი მჭიდრო ურთიერთკავშირშია – ნებისმიერი ვიბრაცია კოსმოსში ახდენს ერთმანეთზე პირდაპირ ან ირიბ ზეგავლენას და ეს ჩვენი პოლემიკაა გარე და საკუთარ სამყაროსთან. ვფიქრობ, ასეთი ენერგოინფორმაციული ურთიერთობის დროს იბადება ნებისმიერი ტიპის რევოლუცია, უბრალოდ, ერთადერთი პრობლემაა მისი პრაქტიკული რეალიზებისა და გაცნობიერების ხარისხი. „ალბათ“, როგორც ცალკეული სიტყვა, შემთხვევით არ მიხსენებია, რადგან ის არის ჩვენს კვანტურ განწყობებს შორის შეგნებულად ჩასმული პაუზა. მარადიული ხიბლვისათვის გამზადებული ჭეშმარიტება, რომელიც ალბათობის ფილტრში გავლის შემდეგ ერთჯერადი მოხმარების ხდება: სოციალური, კულტურული ან თუნდაც პოლიტიკური დატვირთვის მატარებელ იარაღად იქცევა შემდგომ კვანტურ ნახტომამდე. თუ ხედავ, როგორი ფორმალური დემაგოგიის უნარით არის დაჯილდოებული ჩვენი გონება? არადა ის, რაზეც ორიოდე წამის წინ ვლაპარაკობდი, ვერბალური დიქტატურის სივრცეში, გარკვეულ სინამდვილესაც შეიცავს. მე ნებისმიერი კატეგორიის რევოლუციას, როგორც სპეციალურ სუბსტანციას, ვატარებ ჩემში, ჩემს ცეცხლგამძლე, ბგერებისგან აგებულ უხილავ სხეულში, და როდესაც შინაგანი გულისრევის შეგრძნება მძლავრობს, ვთავისუფლდები ამ ალმოდებული ვიბრაციებისგან; იმისგან, რაც წვავს გზადაგზა ჰაერში მიმოფანტულ გამომშრალ ფრაზებს, იდეებს, გამოფატრულ კონცეფციებს. დამიჯერე, მათგან არაჩვეულებრივი კოცონის დანთებაა შესაძლებელი, უბრალოდ, თვალი არ უნდა მოსწყვიტო კოცონს და ბოლომდე ამ ცეცხლთან უნდა დარჩე, ვიდრე ის საბოლოოდ არ ჩაინავლება და არ იქცევა ფერფლად. მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება განხორციელდეს ნებისმიერი რევოლუცია, მნიშვნელობა არა აქვს, იქნება ის ზოგადად კულტურული, პოლიტიკური თუ სხვა. ინდიგო: მომისმენია აზრი, რომ ზურა რთველიაშვილი არ უნდა წაიკითხო, არამედ უნდა მოისმინო. ამ აზრის მქონენი გულისხმობენ იმას, რომ შენი დეკლამაციით უკეთ აღიქმება ლექსი. ფიქრობ, რომ საჭიროა დამატებითი მედიუმი? ზურაბ რთველიაშვილი: ნებისმიერ აზრს აქვს არსებობის უფლება, ჩემო ძვირფასო მეგობარო, თუმცა, ნება მომეცი, მე ჩემს საკუთარ აზრზე დავრჩე კვლავინდებურად: თანამედროვე პოეტი, იმავდროულად, ახალი ცნობიერების შემომტანი არტისტიცაა. მას, ვისაც ეჩვენება, რომ ჩემი წაკითხვა არაა საჭირო, არასოდეს წაუკითხავს ჩემი ტექსტები, ან ჩაუდენია ეს ლიტერატურული გადაცდომა, ოღონდ ისე, რომ გონება არ დაუტანებია. ანდა კიდევ, ეს უსუსური, პროვოკაციული განცხადებაა იმ კოლეგების მხრიდან, რომლებსაც რაღაც გაუცნობიერებელი პანიკა იპყრობთ არა მხოლოდ ჩემ, არამედ ყველაფერი ახლის მიმართ და ექსპერიმენტული ფორმა ხელოვნებაში მათი შფოთვისა და უძილო ღამეების მიზეზი ხდება. შესაბამისი დეკლამაციის მეშვეობით, მართლაც სრულდება გარკვეული პოეტური რიტუალი, ეს მსმენელთან ენერგეტიკული კავშირის დამყარებისა და გამყარების სპეციალური ფორმაა, თუმცა მას კიდევ სხვა დატვირთვაც აქვს, მისი მიზანია კვლავ დაუბრუნოს ტექსტს მკითხველი, რომელმაც ცოტა ხნის წინ პოეტურ რიტუალში მიიღო მონაწილეობა. ვფიქრობ, კარგი, ანალიტიკური გონების მკითხველისთვის უფრო იოლია, პოეტის მოსმენის შემდეგ, მისი ტექსტების კონცეპტუალური მხარე სწორად აღიქვას. http://old.indigo.com.ge/sites/default/files/styles/image_740w/public/media/indigo_25/_dsc8165_1.jpg?itok=dsbCsHjJ ინდიგო: შენი ესთეტიკა მოდერნისტულია – დადაიზმის და ანარქიზმის ჯახი, ზაუმის თუ ობერიუს ელემენტები. რა ინსტრუმენტებს უპირისპირებ პოსტმოდერნიზმს, იმისათვის, რომ მისგან თავი დაიცვა? არის ასეთი აზრიც, რომ პოსტმოდერნიზმი აბსოლუტურია, ანუ დღეს მოდერნისტული ტექსტის დაწერაც პოსტმოდერნისტულ ჟესტად ითარგმნება. იზიარებ ამ აზრს? ზურაბ რთველიაშვილი: პაატა, შენ წარმოიდგინე, რომ მეც ასე მეგონა რამდენიმე წლის წინ, მაგრამ შემდეგ მივხვდი, რომ რაღაც სრულიად ახალს გვიმზადებს განგება, იმას, რაც ერთი ხელის მოსმით განათავსებს ყველანაირ კულტურულ, პოლიტიკურ და რელიგიურ დოქტრინას ერთ სამუზეუმო სივრცეში. ახალი კოსმოგონიის შესასწავლად, საჭიროა აბსოლუტურად განსხვავებული ტიპის ტექნოლოგიები, რაც ბევრად უფრო მასშტაბურ, რევოლუციურ ხედვას მოითხოვს. აქ ლაპარაკია რევოლუციაზე, რომელიც რადიკალურად შეცვლის ადამიანური ცნობიერების ფორმებს. ამჟამად ხშირად საუბრობენ კაპიტალიზმისა და პარალელურად სოციალიზმის კრიზისზე, საუბრობენ პოსტმოდერნული ფილოსოფიის კრახზე, ისევე, როგორც რელიგიური ინსტიტუციების პოზიტიური როლის ამოწურვაზე სულიერი და საზოგადოებრივი ცხოვრების სფეროში. მხოლოდ დალაი ლამას განცხადება რად ღირს იმის შესახებ, რომ მოვიდა დრო, ვეძებოთ ალტერნატიული გზები, რომლებიც სულიერებისა და ეთიკის ახალ გაგებამდე მიგვიყვანს. და ეს მოხდება რელიგიური ინსტიტუციების ჩარევის გარეშე, რელიგიებმა დიდი ხანია ამოწურეს თავიანთი პროგრესული ფუნქცია თანამედროვე ცივილიზაციის პირობებში. ყოველივე ზემოთ თქმულის გათვალისწინებით, მე თავს პირობითად ახალი ტიპის ფუტურიზმის მიმდევრად მივიჩნევ. ვფიქრობ, ამ ეტაპზე მოღვაწე ყველა არტისტი მეტ-ნაკლებად უნდა ცდილობდეს, კონცეპტუალური ბაზა მინიმუმ იმისათვის შეამზადოს, რომ ტექსტუალური გოდოლიდან რაც შეიძლება შორს გაიყვანოს კაცობრიობა; რომ ეს მოასწროს მანამ, სანამ ეს ძველი, ძალადობრივი კონსტრუქცია ქვეშ არ მოიყოლებს იზმებითა და პოსტდაუსრულებლობებით გაბრუებულ ცივილიზაციას. ძველი, ავანგარდისტული ესთეტიკის გამოყენება იმას არ ნიშნავს, რომ კონკრეტულად რომელიმე მათგანის მიმართ საფუძვლიან დამოკიდებულებას ვგრძნობ, თუმცა არ დავმალავ, რომ ბევრი მათგანი მიყვარს ისე, როგორც შეიძლება გიყვარდეს საკუთარი მშობელი და უახლოესი წინაპარი, მაგრამ ეს არანაირად არ ნიშნავს, რომ მე მათ გაყვანილ მაგისტრალს ზუსტად მივყვები. კი, ბატონო, დღემდე ყველაზე ახლოს ჩემთან ავანგარდისტული ესთეტიკა დგას, თუმცა ისიც, სულ მოკლე ხანში, სამუზეუმო აკლდამიდან აღდგენის შემდეგ, თავის კუთვნილ აკლდამას მიუბრუნდება. აღარაფერს ვამბობ ზედმიწევნით ტრადიციულ მიმართულებებზე ხელოვნებაში, მათ შორის, ლიტერატურაში. ინდიგო: უამკითხვოდ არ გამოვა არაფერი. მოდი, ცოტაოდენი პროვოცირების შანსი მივცეთ საკუთარ თავს და კრიტიკა გავაკრიტიკოთ. ან ნუ გავაკრიტიკებთ, უბრალოდ, შევაფასოთ ქართული და, მაგალითად, შვედური კრიტიკა. ვის უფრო სჭირდება ის – მწერალს თუ მკითხველს? ან იქნებ სულაც არცერთს? ლიბერტარიანელების ტერმინით რომ ვთქვათ, ბაზარმა უნდა დაარეგულიროს? ზურაბ რთველიაშვილი: კრიტიკის კულტურა საუკუნეებია არსებობს და ბევრი რამ გააკეთა იმისთვის, რომ ადამიანი ჩამოეყალიბებინა, როგორც მოაზროვნე არსება. უკლებლივ ყველა ჩვენგანში ცხოვრობს შინაგანი ცენზორი, რომელიც პასუხისმგებელია პიროვნების შემოქმედებითი პროცესის დახვეწაზე, უკვე განვლილი პროცესის შეფასებასა და გადაფასებაზე. თანამედროვე კრიტიკის არარსებობის პირობებში, არაერთი პროფანი გაჩნდა ქართულ ლიტერატურულ სივრცეში. ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ ასეთი ადამიანი სრული დილეტანტია. არა, იგი შეიძლება საკმაოდ ერუდირებულიც იყოს და გამართული ტექსტების წერაც ეხერხებოდეს და ამით წარმატებული და მიმზიდველი ლიტერატორის ილუზიასაც ქმნიდეს. სწორედ ასეთი კულტურული პარაზიტების გამოსავლენად და გამოსამჟღავნებლადაა საჭირო, არსებობდეს თანამედროვე კრიტიკის ტელესკოპით შეიარაღებული პროფესიონალი, მაგრამ მარტო ამიტომაც არა – კრიტიკოსი მკითხველისათვის გზამკვლევის როლსაც ასრულებს, ტექსტის კონცეპტუალური კლიტისთვის სპეციალურ გასაღებს ამზადებს და თან ლიტერატურული ქსოვილის ხარისხსაც ადგენს. ნეოლიბერალურმა მიდგომამ არა მარტო ლიტერატურა, არამედ ზოგადად ხელოვნებაც არასახარბიელო მდგომარეობაში ჩააყენა. ბაზრის ინტერესები ხშირ შემთხვევაში არ ემსახურება საზოგადოების მენტალური და სულიერი დახვეწის საქმეს. არადა, მაღალი შემოქმედების რანგში აყვანილი კრიტიკა ლიტერატურული და არტისტული კულტურის განუყოფელი და სასიცოცხლოდ აუცილებელი ნაწილია. ინდიგო: რა მოვლენას შეიძლება ეწოდოს არაპოეტური? ჩემთვის, მაგალითად, არაპოეტურია სიკვდილი. არ შეიძლება პოეტი მოკვდეს, სრული უხამსობაა. მე პირადად სწორედ ამის გამო ვაპირებ, არ მოვკვდე არასოდეს. შენ როგორ ფიქრობ, რა არის არაპოეტური ან სულაც ანტიპოეტური? ზურაბ რთველიაშვილი: არაპოეტურია ნებისმიერი მოვლენა, რომელსაც არ გააჩნია შემოქმედებითი ბუნება, ასევე არაპოეტურია, როგორც შენ ამბობ, სიკვდილი, უფრო სწორად, სიკვდილის კულტურა, ის რაც მყარად დგას ვერბალური ნიშნების საძირკველზე, რაც დგას დასაზღვრულ ცნებებზე და არ გააჩნია ახალი, ფუტურისტული მიმართება, ახალი, სულიერი ხედვისაკენ სწრაფვა. არაპოეტურია მესჩანიზმით გაჟღენთილი, კონსუმერისტული საზოგადოება. არაპოეტურია ენა, რომელიც ეკუთვნის ნებისმიერი რანგის ბიუროკრატსა და პოლიტიკოსს, მაგრამ, ამავე დროს, პოეზიას ერთი ჯადოსნური თვისება აქვს – მას შეუძლია, ნებისმიერი არაპოეტური სიტყვა პოეზიის განუმეორებელ ნიმუშად აქციოს. ინდიგო: ვინ არის პოეტი დღეს? მენტორი, პატრიარქი, ზეკაცი, ადამიანის სულის ინჟინერი თუ უბრალო ჰუმანიტარი? ზურაბ რთველიაშვილი: პოეტი დღესაც ის არის, ვინც იყო დაახლოებით 15 ათასი წლის წინ, და ამას დამატებული ყველა ის სახელდება, რომელიც ახლა ჩამოთვალე, ოღონდ ყველაფერი ცოტ-ცოტა და არა ცალკე. მაგალითად, მართლმადიდებლური ქრისტიანობის მიხედვით, ქრისტეს ორი ბუნება აქვს – ადამიანური და ღვთაებრივი. ქრისტე პოეზისის ანუ შემოქმედებითი ენერგიის უმაღლესი გამოვლინებაა ჩვენს კულტურაში, ბუდისტებისთვის ასეთი ბუდაა, ზოროასტრელებისთვის – ზარათუშტრა. თანამედროვე პოეტის შორეული წინაპრები არიან ასევე ამირანი და ორფეოსი, რომლებიც, თავის მხრივ, კიდევ სხვა ტიპის მისტერიების მატარებლები იყვნენ. პოეტი ყველაზე ნაკლებადაა ლიტერატორი, გრამატიკოსი, ენობრივი ბიუროკრატი, პოეტს აქვს ყველაზე მეტად გამოხატული ერთ-ერთი ცენტრალური, ინდუისტური ღვთაების, შივას ბუნება, რომელიც ფერფლად აქცევს ძველ სამყაროს, რათა მის ადგილზე აღმოცენდეს ახალი, ბევრად უფრო პროგრესული ცივილიზაცია, ვისი პოეზისიც აბსოლუტურად სხვა ფორმებში გამოვლინდება, ვიდრე ეს იყო და დღემდე არის ჩვენი, ვერბალური ცნობიერების პირობებში. ისინი ისინი შემოვარდებიან და გაგიტანენ ბურთს ცარიელ კარში, მაშინ, როცა ყველაზე ნაკლებად მოელი ამას... ისინი შემოვარდებიან კივილით და თმების ფრიალით, რომ გაგრძნობინონ საკუთარი თავისუფლება და მისი მოპოვების უმნიშვნელო ფასი. ისინი ყოველთვის მზად არიან უპასუხოდ დაგიტოვონ ყველა შეკითხვა. "შენ გაიმარჯვე", ისინი გეტყვიან მშვიდად და სწრაფად გაგიტანენ მომდევნო ბურთს წარმოსახვის ცარიელ კარში.... ეპილოგი გაწიეთ! დენთის კასრები გვერდზე, მე სოლოს ვცეკვავ ჩირაღდნით ხელში. თქვენთან მოსასვლელ ბილიკებს ვეძებ ქედმოუხრელი მებრძოლი ვერძი. ისეთი გზნებით დავანთებ ხანძარს! რომ ძველი მარცხი ვაქციო ვერცხლად, ემთხვიე! ცამდე დაჭიმულ ანძას, იგრძენი! მისი ძაბვა და ცეცხლი. ჩემ თაობაში მე ვარ პოეტი, ვინც გაარღვია ეპოქის პულსი. მე ხავერდოვანს ვქმნიდი ნოემბერს, დავიწყებ ისევ ქათქათა ფურცლით. ფიცხელ ბრძოლაში გიწვევ ლუციუსსს! ხვალ შემოდგომა მოგველის ცხელი, სცენიდან გადის რევოლუცია - გაჰყვება კვალში ვარდების მტვერიც. არშემდგარი ანგელოზები კარგად შემხედე, ეს ოცნება სხვისი ვალია, ვერ ვითავხედე, ვერ დავწექი, ვერ ვიმოძრავე! საკუთარ სხეულს უანგაროდ გავუნაწილებ მილიონობით პირდაბჩენილ მშიერ მასივებს. ვინ სთქვა არ მიყვარს შენი მტრები, რაღას იტყვიან, გრძელი ენებით მიკაფავენ დიდების გამზირს, მე მიყვარს ფარა დაბნეული, მიყვარს ბიბლია და ყველა ჩიტი მგალობელი თავზე რომ მაზის. იქ სადაც გზები ვერ ითვლიან ცეკვის სიმრავლეს, სადაც სურვილის სამრეკლოზე შეჰკრავენ სუნთქვას, დაიმახსოვრე, ამ ფეხებმა იქ გაიარეს - იქ ჩაიდინეს ყველაფერი, რაც კი რამ სურდათ! ვინ გაიძულებს რომ იცეკვო ესე სიმღერა? ვინ დაგაბრალა სიყვარულით მძიმე სიტყვები, მკერდგაფატრული ლოგინები ჩვენთვის იბრძვიან! ჩვენთვის კვდებიან არშემდგარი ანგელოზები!.. 2001-ე ჰიმნი საწოლს (ქვემოდან) დაარტყი, ქვემოდან! ქვემოდან! ქვემოდან! ოქროს ტახტს, სავარძლებს ლომებით; დაარტყი, დაარტყი, ოქროს ჩაქუჩები ზემოდან დაშვებულ ლოგინებს, საწოლი დიდია, დიდია ცდუნება, ეს ფართე ზეწარი სუყველას ეყოფა, დაარტყი! დაარტყი! ამინდებს წვიმიანს! დაარტყი! დაარტყი! საბნების ეპოქას! ტახტების მაგია, ნახმარი სიტყვები, ქვემოდან ამაგდებს საწოლის სიმღერა, მილიარდ ქვეშაგებს გადაწვას ვპირდები - ვისია ხელები, ვარსკვლავს რომ ითვლიან?! სასთუმლის არქივებს ვაბრუნებ ფეხებით! დღეს რაღას მიზამენ?! დღეს რაღას იტყვიან?! ჰმჰ... ჰმჰ... ჰმჰ... ჰმჰ... ლოგინში ვეშვები ზემოდან! ზემოდან! ზემოდან! გაჭერი კოსმოსი, როგორც გარნიტური! შემაბი ეჟვანი, რომ გიძღვნა ფალოსი! სხვა აღარაფერი მე აღარ მეხება - მიყურე,. დაფიქრდი! გაოცდი! შეუნთე საწოლებს ქვევიდან კოცონი, მე შენი ღირსების ორდენი მკიდია, დიდ სამშობიარო მღვიმეებს გამოვცდი რომ აღარ დავსრულდე რომ აღარ ვიდგე აქ! ქვემოდან ქვემოდან ქვემოდან! გაიტანს სასმელი გონების განავალს, მაცადეთ, სიყვარულს წავართვა ვარდები, მე ვიცი, აქედან რაღაცა გამოვა! საწოლი დიდია! დიდია ცდუნება! ირყევა საქმე-ში საქმე-ში ხიდები ქვემოდან ქვემოდან ვავლებ მერიდიანს!.. აკანკალებული წერისგან თითებით. თითქმის ჩაქრა ის ზღვა! თითქოს გადადნა ქარ-ხა-ნა! მეზობელი რომ გვეგონა ზემოდან! ის არ დაიზარებს, და, ქვემოდან ამოგარტყამს სიმსუბუქით! და, ქვემოდან გაგიფანტავს ილუზიას! და, ქვემოდან აგამაღლებს უსასრულოდ! რომ ქვემოდან - გაგიკეთოს ლი-მუზინი!.. დალაქიდალამა მათ ღამის დალაქს უბრძანეს დილით და სამართებელს უჩვენეს ლოყა, იყოს ფოლადი მძიმე და გრილი, წამში გაპარსავს ცხელ თავებს მოკლედ. მათ ღამის დალაქს შეჰკივლეს ნაზად, კეფიდან მზემდე აიღეს გეზი... დალაქი უმზერს გაპარსულ ქალაქს უმზერს და ტკბება მელოტი ხედით... ზურაბ რთველიაშვილი – “მათი ნებაა…” მათ უფლება აქვთ დაიბადონ სიკვდილზე ადრე, რომ ფეხაკრეფით სიმღერაზე გავარდნენ ქარში. მათ უფლება აქვთ დაბალ ხმაზე იცეკვონ ღამე, ,,იცეკვონ ფრთხილად” მთელი დილა, მათი ნებაა… მათი საქმეა, როგორ მოკლან უფასოდ გრძნობა, თუ არ იძლევა უსაფუძვლოდ ალერსის ნებას. მათ უფლება აქვთ გაამრავლონ ახალი მოდგმა, ცვითონ ტერფები გატაცებით, მათი ნებაა… მათი საქმეა ააშენონ მაღალი სახლი, ვიწრო კარები ჩამოკიდონ მძიმე კედელზე _ მათი ნებაა ჩუმად ერქვათ რჩეული ხალხი, გაჭრან არხები გადაკეტონ ყველა საზღვარი. მათი სურვილი ნათელია _ იარონ სწრაფად, ათრიონ ბარგი, ვიდრე გზები არ დამთავრდება. მათ უფლება აქვთ ყველაფერი აკეთონ კარგად, და მშვიდად მოკვდნენ მომავლისთვის, მათი ნებაა… * * * მითხარი, როგორ არ მოგწონვარ? მე ვშიშობ შენთვის! შენთვის მოვუშვებ მეჩხერ წვერებს საკადრის ღამით, შენთვის ვიკისრებ მძიმე ღიპის ტარებას ჩუმად, შენთვის ოქროს ჯაჭვს დავიკიდებ კისერზე ნელა. მითხარი, როგორ მივიწებო შენი სხეული? როგორ ავაწყო შესაფერი შენთვის სიმღერა? მითხარი, სად გყავს ვაგინიდან გამოქცეული პატარა კაცი, რომ ჰკიოდა ცოტა ხნის უკან. მითხარი, თითქოს მე ვიყავი გიჟი მეხანძრე, რომ სააღლუმო ორგიების ვაქრობდი კოცნებს. მითხარი მაშინ, რატომ ზვერავ ფრთხილად ამ ანძას, მითხარი, რისთვის არ უკითხავ მას ღამის ლოცვებს… ზურაბ რთველიაშვილი – “ტატჰაგატა” (ჩემს მეგობრებს, ტყე-პარკებს და ტბებს) ის ისევ მოვა, ისევ მეტყვის ,,დაწერე ლექსი” , მას ჰქვია ბუდა, ის სიგარეტს ეწევა მშვიდად, წავიდეთ ერთად, ტბის ნაპირებს ვაჩვენოთ პირი, წავიდეთ სწრაფად ქალაქიდან ვისაც ეს უნდა. ნახეთ ის ხალხი, რომ მოძრაობს იდუმალ წრეზე, ასე უსახლო, უდაბური კედლების მიღმა, ნახეთ ის თვალი ოცი წყვილი, ნახეთ ის სიტყვა, თვალის ორბიტებს რომ ატყვია სიჩუმის მერე. მე მივალ მასთან, ის ბუდაა, მან იცის ზუსტად, როგორ გავიდე კარის მიღმა, რომ მივწვდე ხელებს, ვისა ცარ დარჩა ამ ქალაქში არცერთი ბინა, ვინც ალიონზე გამოექცა ქალაქის მცველებს… მან მომცა სიყვა, რომ ტყვიებად არ აქცევს ბგერას, მან მომცა ბგერა, რომ 108-ჯერ დავთვალო სიტყვა, მას ჰქვია ტანტრა, ის არ მიშლის ლექსების წერას, მას ჰქვია ბუდა, ის სიგარეტს ეწევა მშვიდად. Share on other sites More sharing options...
ფორუმელი Mulan Posted 20 აპრილი, 2021 Posted 20 აპრილი, 2021 ვაა ტეხავს კაი ტიპი იყო! ცხელ შოკოლადის მანძილზე არა ერთხელ მოუტანია ჩემთვის სიამოვნება მის ტექსტებს იმედია ბუნტარებისთვის ცალკე სამყარო არსებობს გარდაცვალების მერე, თორემ მასიური წარმოების ადამიანებში რამე ფორმით არსებობას და თან იქ ვეღარ გადავიტან... Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Please sign in to comment
You will be able to leave a comment after signing in
შესვლა